Showing 675 results

Papurau, 1834-1933, yn ymwneud a'r bardd gwlad John Morris Jones (Ioan Cunllo) o Rydlewis, sir Aberteifi, wedi eu dwyn ynghyd gan Daniel Thomas, Rhydlewis. = Papers, 1834-1933, relating to the country poet John Morris Jones (Ioan Cunllo) of Rhydlewis, Cardiganshire, collected together by Daniel Thomas, Rhydlewis.
Mae'r llawysgrif yn cynnwys barddoniaeth gan Ioan Cunllo, 1834-1884 (16623iE, ff. 1-34); llythyrau iddo oddi wrth D. Silvan Evans, 1864-1869, Iago Emlyn, 1869, a Robyn Ddu Eryri, 1876 (16623iE, ff. 37-49); cerddi gan Tegid, Robyn Ddu Eryri, Einion Evans, Gwilym Gwenog ac eraill, 1843-[19 gan., ail ½] (16623iE, ff. 35-36, 50-51, 54-59); a chopi o'r Haul, 35.8 (Awst 1933), yn cynnwys erthygl ar Ioan Cunllo (16623iE, ff. 60-79); gyda rhestr, ar bedair amlen, yn disgrifio trefn flaenorol y llawysgrif (16623iE, ff. i-iv); llyfr nodiadau yn llaw Daniel Thomas yn cynnwys yn bennaf adysgrifau, [20 gan., ½ cyntaf], o farddoniaeth Ioan Cunllo (16623iiE); llyfr lloffion yn cynnwys torion papur newydd, 1849-1923, yn bennaf o farddoniaeth, llythyrau ac erthyglau Ioan Cunllo a newyddion ardal Llandysul (16623iiiE). = The manuscript contains poetry by Ioan Cunllo, 1834-1884 (16623iE, ff. 1-34); letters to him from D. Silvan Evans, 1864-1869, Iago Emlyn, 1869, and Robyn Ddu Eryri, 1876 (16623iE, ff. 37-49); poems by Tegid, Robyn Ddu Eryri, Einion Evans, Gwilym Gwenog and others, 1843-[19 cent., second ½] (16623iE, ff. 35-36, 50-51, 54-59); and a copy of Yr Haul, 35.8 (August 1933), containing an article on Ioan Cunllo (16623iE, ff. 60-79); with a list on four envelopes describing a previous arrangement of the contents (16623iE, ff. i-iv); a notebook in the hand of Daniel Thomas mainly containing transcripts, [20 cent., first ½], of Ioan Cunllo's poetry (16623iiE); a scrap book containing newspaper cuttings, 1849-1923, mainly of Ioan Cunllo's poetry and news relating to the Llandysul area (16623iiiE).

Papurau llenyddol, proffesiynol a phersonol Iorwerth C. Peate, 1826-1983, gan gynnwys nifer helaeth o lythyrau; papurau yn ymwneud ag amryw o'i weithiau llenyddol; papurau ynglŷn â'i yrfa broffesiynol, yn cynnwys sefydlu Amgueddfa Werin Cymru; a ffeiliau ar bynciau penodol yn ymwneud â diwylliant gwerin. Yn ogystal ceir papurau aelodau o'i deulu, yn eu plith dyddiaduron, llyfrau nodiadau, llythyrau a chyfrifon. Ceir hefyd bapurau a grynhowyd gan Iorwerth Peate a'i berthnasau. -- Literary, professional and personal papers of Iorwerth C. Peate, 1826-1983, including a substantial group of letters; papers relating to various literary works by him; papers regarding his professional career, including the establishment of the Welsh Folk Museum; and files concerning specific subjects relating to folk culture. In addition, the archive contains papers pertaining to members of his family, among which are diaries, notebooks, letters and accounts. Also included are papers accumulated by Iorwerth Peate and his relatives.

Mae'r fonds yn cynnwys drafft cyntaf Cysgod Y Cryman, a rhai o nofelau eraill Islwyn Ffowc Elis, 1953-1989, drafftiau llawysgrif o ysgrifau a gynhwysir yn Cyn Oeri'r Gwaed, a llyfrau nodiadau yn cynnwys barddoniaeth, caneuon, storïau, dramâu, nodiadau diwinyddol, sgriptiau radio, erthyglau a gwaith celf, [c.1940]-[c.1970]. -- Ceir hefyd nifer o lythyrau oddi wrth Robin Williams, Kate Roberts, E. Tegla Davies, Dyddgu Owen, D. Tecwyn Lloyd ac eraill, 1949-1994, a phapurau am Blaid Cymru yn cynnwys gohebiaeth â Gwynfor Evans, 1966-1969. Papurau ychwanegol, 1937-2010, gan gynnwys llythyrau oddi wrth Kate Roberts ac R. S. Thomas, sgriptiau a phregethau, ynghyd a chyfres o ddeg englyn a luniwyd iddo gan Alan Llwyd ar achlysur dathlu ei ben-blwydd yn ddeg a thrigain mlwydd oed (Ionawr 2017).

Papurau Islwyn 'Gus' Jones, 1885-2015 (gyda bylchau), yn cynnwys gohebiaeth, sgriptiau, darlithiau llenyddol, darlithiau Saesneg a sgyrsiau; cerddi; ei atgofion cynnar; papurau'n deillio o'i gyfnod yn fyfyriwr ym Mhrifysgol Aberystwyth a llythyrau oddi wrth lenorion yn ymwneud â chyhoeddiadau a olygwyd ganddo.

Papurau Islwyn Williams, papurau llenyddol yn bennaf, yn cynnwys sgriptiau radio teipiedig,1942-1963, storiâu byrion, sgriptiau drama, storiâu digrif, a chyfrolau o ddyfyniadau a nodiadau personol. = Papers of Islwyn Williams, mainly literary papers, including typed radio scripts, 1942-1963, short stories, drama scripts, humorous stories, and volumes of quotations and personal notes.

Papurau, 1905-1945, yng Nghymraeg a Saesneg, fu'n eiddo i'r Athro John Edward Daniel, yn ymwneud â'i weithgareddau gwleidyddol gyda Plaid Cymru. = Papers, 1905-1945, in Welsh and English, of Professor John Edward Daniel, relating mostly to his political activities with Plaid Cymru.
Maent yn cynnwys llythyrau oddi wrth Compton Mackenzie, 8 Hydref 1939 (f. 1), Gwynfor Evans, 25 Tachwedd 1945 (f. 14), a William George, 20 Mehefin 1945 (f. 5), ynghyd â nodiadau gan George ar gyfer araith yn cefnogi Daniel fel ymgeisydd dros Blaid Cymru ym Mwrdeisdrefi Caernarfon yn etholiad 1945 (ff. 6-13). Hefyd yn y casgliad ceir papur enwebu Saunders Lewis yn is-etholiad Prifysgol Cymru, 1943 (f. 4); teipysgrif 'Memorandwm i Bwyllgor Heddwch y Blaid Genedlaethol' gan D. Gwenallt Jones, [c. 1939] (ff. 15-32, diwedd ar goll); a dau eitem o ohebiaeth deuluol, 1905 a [d.d.] (ff. 33-34). = They include letters from Compton Mackenzie, 8 October 1939 (f. 1), Gwynfor Evans, 25 November 1945 (f. 14), and William George, 20 June 1945 (f. 5), together with autograph notes for a speech by the latter in support of Daniel's candidacy for Plaid Cymru in Carnarvon Boroughs in the 1945 General Election (ff. 6-13). Also in the collection are nomination paper of Saunders Lewis in the University of Wales by-election, 1943 (f. 4); a typescript 'Memorandwm i Bwyllgor Heddwch y Blaid Genedlaethol' by D. Gwenallt Jones, [c. 1939] (ff. 15-32, end lacking); and two items of family correspondence, 1905 and [n.d.] (ff. 33-34).

Papurau personol, proffesiynol a llenyddol J. Gwyn Griffiths, 1926-2001, gan gynnwys llythyrau oddi wrth gyfeillion, ysgolheigion a llenorion. Ceir papurau'n ymwneud â'i ddiddordeb mewn gwleidyddiaeth ac fel adolygydd llyfrau, ynghyd â rhai o bapurau ei wraig Kate Bosse-Griffiths a'i frawd D. R. Griffith.

Llawysgrifau a phapurau eraill a grynhowyd ac a gasglwyd gan J. Tysul Jones, yn cynnwys llythyrau,1924-1985; papurau ymchwil ar gyfer astudiaeth destunol a gramadegol o Hystoria Lucidar, ynghyd â geirfa lawn, ar gyfer ei draethawd MA, 1958; deunydd yn ymwneud â hanes Llandysul a'r cylch, 1888-[1985]; llawysgrifau o ddeunydd a ysgrifennwyd neu a gyfieithwyd ganddo,1936-1970; torion papur ynglŷn â J. Tysul Jones ac eraill,1912-1971; nodiadau a deunydd arall, 1926-1970, ynglŷn ag Idwal Jones, Waldo Williams, Ifan Jones, ac unigolion o ardal Llandysul; llawysgrif gan neu'n ymwneud â Sarnicol,1889-[1975], yn cynnwys cerddi yn ei law, [1944], copi yn ei law o'i gyfrol Storiau ar Gân (Dinbych, 1936), 1936-1938, adysgrifau a thorion papur newydd o'i waith, 1907-[1975], llythyrau at J. Tysul Jones ynghylch Sarnicol,1947-1973, cyfieithiadau llawysgrif o waith Sarnicol,[1935], a nodiadau ar Sarnicol gan J. Tysul Jones, [1972]. = Manuscripts and other papers accumulated and collected by J. Tysul Jones, including letters, 1924-1985; research papers for a textual and grammatical study of Hystoria Lucidar, with a full vocabulary, for his MA thesis, 1958; material relating to the history of the Llandysul area, 1888-[1985]; manuscripts of works written or translated by him, 1936-1970; newspaper cuttings relating to J. Tysul Jones and others, 1912-1971; notes and other material, 1926-1970, relating to Idwal Jones, Waldo Williams, Ifan Jones, and individuals from the Llandysul area; manuscripts of and relating to Sarnicol, 1889-[1975], including autograph poems, [1944], an annotated copy of his Storiau ar Gân (Denbigh, 1936), 1936-1938, transcripts and newspaper cuttings of his works, 1907-[1975], letters to J. Tysul Jones concerning Sarnicol, 1947-1973, manuscript translations of Sarnicol's work, [1935], and notes on Sarnicol by J. Tysul Jones, [1972].

Gohebiaeth, barddoniaeth, rhyddiaith a phapurau teuluol, yn ymwneud â J. W. Jones, 1878-1954, a'i dad, 'Glan Barlwyd', 1866-1917; deunydd a gasglwyd gan J. W. Jones yn ymnweud ag unigolion a sefydliadau yn ardal Blaenau Ffestiniog, gan gynnwys gohebiaeth, barddoniaeth a phapurau eraill o eiddo 'Gwilym Deudraeth', 1917-1939, 'Elfyn', 1874-1917, Y Parch. R. R. Morris, 1883-1933, 'Alafon', 1875-1915, 'Llifon', 1899-1916, 'Isallt', 1887-1913, a 'Glyn Myfyr', 1893-1937; llythyrau at John Daniel Davies yn rhinwedd ei swydd fel golygydd Y Rhedegydd, 1930-1942; barddoniaeth a phapurau eraill o eiddo T. Gwynn Jones, 1910-1944; barddoniaeth, [1840]-1940, gan amryw feirdd, yn cynnwys Hedd Wyn ac R. Williams Parry; deunydd rhyddiaith amrywiol, peth ohono wedi'i gyhoeddi yn Y Drysorfa ac yn Y Rhedegydd, 1879-1954; llawysgrifau cerddorol, 1876-[c. 1934]; beirniadaethau eisteddfodol, 1870-1939; llyfrau lloffion yn cynnwys torion o'r wasg, [c. 1879]-1940; dyddiaduron, 1864-1935; cofnodion chwareli llechi Blaenau Ffestiniog, 1868-1951; amryw gyfrifon a llyfrau cyfrifon yn ymwneud â gwahanol fusnesau a sefydliadau, 1784-1932; cofnodion yn ymwneud ag eglwysi'r Methodistiaid Calfinaidd, 1840-1951, gan gynnwys rhai Bethel, Tanygrisiau, [1840x1945]; pregethau a nodiadau crefyddol,1846-1952; deunydd printiedig yn cynnwys effemera etholiadol, marwnadau, baledi, carolau ac emynau, 1820-1948; a gweithredoedd a dogfennau yn ymwneud â siroedd Caernarfon, Meirionnydd a Dinbych, 1759-1947. = Correspondence, poetry, prose and family papers, relating to J. W. Jones, 1878-1954, and to his father, 'Glan Barlwyd', 1866-1917; material collected by J. W. Jones relating to individuals and organizations in the Blaenau Ffestiniog area, including correspondence, poetry and other papers of 'Gwilym Deudraeth', 1917-1939, 'Elfyn', 1874-1917, Rev. R. R. Morris, 1883-1933, 'Alafon', 1875-1915, 'Llifon', 1899-1916, 'Isallt', 1887-1913, and 'Glyn Myfyr', 1893-1937; letters to John Daniel Davies as editor of Y Rhedegydd, 1930-1942; poetry and other papers of T. Gwynn Jones, 1910-1944; poetry, [1840]-1940, by various poets, including Hedd Wyn and R. Williams Parry; various prose material, some of which was published in Y Drysorfa and Y Rhedegydd, 1879-1954; musical manuscripts, 1876-[c. 1934]; eisteddfod adjudications, 1870-1939; scrapbooks containing press cuttings, [c. 1879]-1940; diaries, 1864-1935; records of Blaenau Ffestiniog slate quarries, 1868-1951; various accounts and account books relating to various trades and organisations, 1784-1932; records relating to Calvinistic Methodist churches, 1840-1951, including those of Bethel, Tanygrisiau, [1840x1945]; sermons and religious notes, 1846-1952; printed material including electoral ephemera, elegies, ballads, carols and hymns, 1820-1948; and deeds and documents relating to Caernarfonshire, Merionethshire and Denbighshire, 1759-1947.

Papurau Jac Jones,1961-1970, yn cynnwys sgriptiau dramâu (comedïau yn bennaf) a gyfansoddwyd ganddo, rhaglenni rhai o'i ddramâu a berfformiwyd gan Gwmni Drama Cawdor, a'i nofel anorffenedig. = Papers of Jac Jones, 1961-1970, comprising scripts of plays (mostly comedies) composed by him, programmes of some of his plays which were performed by Cwmni Drama Cawdor, and an unfinished novel by him.

Papurau Jack Buckland Thomas a oedd yn y fyddin gyda Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans, 1887-1917), bardd y 'Gadair Ddu' am awdl 'Yr arwr' yn Eisteddfod Genedlaethol Penbedw 1917, gan gynnwys llythyr oddi wrth Evan Evans (tad y bardd), 1917, yn ymwneud â lleoliad y copi gwreiddiol o’r awdl, ynghyd â nodiadau o bregethau a glywyd gan J. Buckland Thomas, 1955-1958. = Papers of Jack Buckland Thomas who was in the army with Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans, 1887-1917), bard of the Black Chair at the National Eisteddfod in Birkenhead in 1917 for his ode 'Yr arwr' (The hero), including a letter from Evan Evans (father of Hedd Wyn), 1917, relating to the whereabouts of the original copy of the ode, together with notes of sermons heard by J. Buckland Thomas, 1955-1958.

Mae'r fonds yn cynnwys yn bennaf llyfrau lloffion o doriadau papur newydd o golofnau ac ysgrifau John Ellis Williams, 1918-1975. Mae'r llyfrau lloffion hefyd yn cynnwys toriadau papur newydd eraill ynglŷn â'i gyfansoddiadau, gohebiaeth, rhaglenni cystadlaethau a gwyliau dramâu, ffotograffau a lluniau, a rhaglenni cyfarfodydd Seiri Rhyddion lleol, 1912-1974. Ceir hefyd ddrafftiau o ddwy gyfrol anghyhoeddedig, 1936 a [1973], a llun o Ellis Humphrey Evans ('Hedd Wyn'), a chopi o Cofarwydd, R. Silyn Roberts, 1930.

Papurau John Jones, Brynaman, 1892-1931, yn cynnwys dyddiaduron, 1894-1895; pregethau, 1894-1895; dyddiadur gwyliau yng Ngogledd Lloegr, 1904; nodiadau pregethu, 1905; a llyfrau nodiadau a phapurau, [c.1892]-1929. = Papers of John Jones, Brynaman, 1892-1931, including diaries, 1894-1895; sermons, 1894-1895; holiday diary in North England, 1904; preaching notes, 1905; and notebooks and papers, [c.1892]-1929.

Papurau, 1878-1915, John Roberts yn ymwneud â hanes ardal Llandrillo, yn cynnwys cofnod o ddigwyddiadau yn Llandrillo, 1878-1899; llyfrau nodiadau ar hanes Methodistiaeth Galfinaidd yn Llandrillo, [c. 1899]; traethodau, [1890au]-1909; a nodiadau achyddol ac arall yn ymwneud â chwmwd Edeirnion ac ardal Llandrillo, [1878]-[1915]. = Papers, 1878-1915, of John Roberts relating to the history of the Llandrillo district, including a record of events in Llandrillo, 1878-1899; notebooks on the history of Calvinist Methodism in Llandrillo, [c. 1899]; essays, [1890s]-1909; and genealogical and other notes relating to the commote of Edeirnion and the Llandrillo area, [1878]-[1915].

Mae'r fonds yn cynnwys cyfieithiadau a gweithiau llenyddol John Stoddart yn bennaf, [1943]-2001, yn eu plith drafftiau o'i weithiau cyhoeddedig; gohebiaeth yn ymwneud â chyfieithiadau cerddorol ar gyfer Eisteddfodau Cenedlaethol yn ogystal â'i amryw ddiddordebau; papurau ymchwil amrywiol yn cynnwys yn bennaf nodiadau yn ymwneud â'i waith am y bardd Osian a'i ddiddordeb mewn ieithoedd megis yr Aeleg a'r Wyddeleg.

Papurau Kate Roberts, 1866-1985, papurau llenyddol a gohebiaeth yn bennaf, yn cynnwys llythyrau oddi wrth Saunders Lewis, 1923-1985 (a gyhoeddwyd yn Annwyl Kate, Annwyl Saunders, gol. gan Dafydd Ifans (Aberystwyth, 1992)), ac oddi wrth ei gŵr Morris T. Williams; gohebiaeth yn ymwneud â gwahanol aelodau o deulu Kate Roberts, 1911-1977; cardiau cyfarch, 1910-1985; darlithoedd,1914-[c. 1975]; papurau'r teulu, 1950-1985; dramâu, 1931-1969; dyddiaduron, 1939, 1944 a 1978-1983, drafftiau nofelau a storiâu byrion a phapurau'n ymwneud â chyfieithu rhai ohonynt i'r Saesneg; erthyglau a nodiadau cyffredinol, [c. 1937]-1974; erthyglau a nodiadau ar lenyddiaeth,1917-1973; cyfrifon Gwasg Gee, 1934-1953; papurau'n ymwneud ag Ysgol Gymraeg Dinbych, 1958-1964; nodiadau ysgol a choleg, 1904-1913; eitemau printiedig, 1898-1988; a phapurau Gwasg Aberystwyth, 1942-1944. Mae'r archif hefyd yn cynnwys grwpiau helaeth o bapurau Morris T. Williams a'u cyfaill E. Prosser Rhys. = Papers of Kate Roberts, 1866-1985, mainly literary papers and correspondence, including letters from Saunders Lewis, 1923-1985 (published in Annwyl Kate, Annwyl Saunders, ed. by Dafydd Ifans (Aberystwyth, 1992)), and from her husband Morris T. Williams; correspondence relating to various members of Kate Roberts's family, 1911-1977; greetings cards, 1910-1985; lectures, 1914-[c. 1975]; family papers, 1950-1985; plays, 1931-1969; diaries, 1939, 1944 and 1978-1983, drafts of novels and short stories and papers concerning the translation of some of them into English; articles and general notes, [c. 1937]-1974; articles and notes on literature, 1917-1973; Gwasg Gee accounts, 1934-1953; papers relating to the Welsh School at Denbigh, 1958-1964; school and college notes, 1904-1913; printed items, 1898-1988; and Aberystwyth Press papers, 1942-1944. The archive also includes extensive groups of the papers of Morris T. Williams and of their friend E. Prosser Rhys.

Papurau'r Parch. L. Haydn Lewis, 1886-1985, yn cynnwys barddoniaeth a rhyddiaith a gyfansoddwyd ganddo, gan gynnwys gwaith a gyhoeddwyd yn Cerddi cyfnod (Caernarfon, 1963), Cerddi Argyfwng (Llandybïe, 1966) a Meini ac olion (Llandysul, 1975), llyfrau nodiadau yn cynnwys rhyddiaith, erthyglau a thraethodau, cyflwyniadau dramatig a dramâu cerdd gyda geiriau a ysgrifennwyd ganddo; ynghyd â nodiadau ei ddarlithoedd, pregethau, gohebiaeth, torion o'r wasg, nodiadau ar seremonïau a berfformiwyd yng nghapel Jerusalem, Tonpentre; papurau teuluol yn cynnwys deunydd achyddol, a rhai papurau o eiddo ei dad, Thomas Lewis,1886-1923. = Papers of the Rev. L. Haydn Lewis, 1886-1985, comprising his poetry and prose compositions, including the work published as Cerddi cyfnod(Caernarfon, 1963), Cerddi argyfwng (Llandybie, 1966) and Meini ac olion (Llandysul, 1975), notebooks containing prose, articles and essays, dramatic productions and musical dramas that he wrote the words for; together with his lecture notes, sermons, correspondence, press cuttings, notes on ceremonies performed at Jerusalem chapel, Tonpentre; family papers including genealogical material, and some papers of his father, Thomas Lewis, 1886-1923.

Papurau William Leslie Richards o Gapel Isaac, sir Gaerfyrddin, deunydd llenyddol yn bennaf, 1939-1989, yn cynnwys barddoniaeth, 1957-1989; rhyddiaith, 1937-1972, beirniadaethau mewn gwahanol eisteddfodau, 1962-1980; sgriptiau radio, 1951-1963; sgriptiau a baratowyd ar gyfer rhaglenni teledu, 1965-1968; gohebiaeth, 1936-1989; dyddiaduron, 1932-1989; tystysgrifau, 1925-1928; a phapurau amrywiol,1930-1989. = Papers of William Leslie Richards from Capel Isaac, Carmarthenshire, mainly literay material, 1939-1989, including poetry, 1957-1989; prose writings, 1937-1972, adjudications in various eisteddfodau, 1962-1980; radio scripts, 1951-1963; scripts prepared for television programmes, 1965-1968; correspondence, 1936-1989; diaries, 1932-1989; certificates, 1925-1928; and miscellaneous papers, 1930-1989.

Papurau'r Parch. Lewis Valentine, 1874-1983, yn cynnwys gohebiaeth gyffredinol, 1916-1983; llythyrau oddi wrth Saunders Lewis, [1926]-1983; llythyrau oddi wrth D. J. Williams, 1930-1969; llythyrau oddi wrth Kate Roberts, 1937-1976; llythyrau'n ymwneud â'r Ysgol Fomio a charchariad Lewis Valentine, 1936-1937; dyddiaduron rhyfel,1916-1919; anerchiadau gan Valentine ac eraill, 1930-1972; a phapurau amrywiol a gasglwyd gan Valentine, 1874-1980. = Papers of the Rev. Lewis Valentine, 1874-1983, comprising general correspondence, 1916-1983; letters from Saunders Lewis, [1926]-1983; letters from D. J. Williams, 1930-1969; letters from Kate Roberts, 1936-1976; letters relating to the Bombing School and Lewis Valentine's imprisonment, 1936-1937; war diaries, 1916-1919; addresses by Valentine and others, 1930-1972; and miscelleneous papers collected by Valentine, 1874-1980.

Papurau llenyddol Lilian Rees, llyfrau nodiadau yn bennaf yn cynnwys cyfansoddiadau gan gynnwys Llyfr Eiry a rhyddiaith a barddoniaeth a gyfrannwyd i gyfnodolion ac eisteddfodau, ynghyd ag atgofion personol,[1920au]-1996 = Literary papers of Lilian Rees, mainly notebooks containing compositions including Llyfr Eiry and prose and poetry written for periodicals and eisteddfodau, together with personal memoirs, [1920s]-1996.