Showing 160 results

Llyfr nodiadau yn cynnwys cofnodion cangen Abergwaun o Undeb y Llw o Blaid Heddwch (Peace Pledge Union), 1939-1945, y rhan helaethaf o'r cofnodion yn llaw Dilys Williams, ysgrifennyddes yr Undeb, gydag un cofnod (dyddiedig 6 Rhagfyr 1939) wedi'i lofnodi ganddi, a chofnodion 24 Mawrth 1944 ymlaen yn llaw ei brawd, Waldo Williams. Hefyd yn y gyfrol ceir derbynebau am daliadau; rhestr o aelodau'r Undeb ym mis Gorffennaf 1939; llythyr printiedig at aelod(au)'r Undeb; a thoriad papur newydd yn cynnwys cerdd Alun J[eremiah] Jones (Alun Cilie) 'Diwedd Hydref'.

Llungopïau a chopïau gwreiddiol o goeden deuluol Angharad Williams (née Jones), yn olrhain manylion teulu ei mam, Margaret Jones, oddi ar Elias Jones, Cwm, Llangernyw. Mae rhai o'r dalennau yn llaw David Williams, nai Waldo Williams a gor-nai Angharad.

Coeden deulu Syr Henry Jones, brawd John Jones, tad Angharad Williams (née Jones), a luniwyd - yn ôl nodyn [yn llaw David Williams, nai Waldo a gor-nai Angharad] ar ymyl y ddalen gefn - gan Jean Ware (bellach Hunt, ganed Jones) (a oedd, yn ôl tystiolaeth y goeden deulu, yn wyres i Syr Henry Jones); ynghyd â gwybodaeth bellach ynghylch ŵyrion, gor-ŵyrion a gor-gor-ŵyrion Syr Henry Jones yn llaw Jean Ware.

Llungopi o fanylion achyddol a arysgrifwyd ym meibl teuluol John a Margaret Jones, rhieni Angharad. Nodir genedigaethau plant ac ŵyrion John a Margaret Jones (gan gynnwys Angharad), ynghyd â'r wybodaeth mai anrheg briodas oddi wrth aelodau 'Temlwyr Da Brynaman' oedd y beibl. Yr oedd John Jones yn brifathro Ysgol Elfennol Brynaman ar y pryd.

Achau teuluol Angharad, yn deillio oddi wrth ei thaid a'i nain, Elias ac Elizabeth Jones, Cwm, Llangernyw; ynghyd â manylion achyddol yn llaw David ('Dai') Williams, nai Waldo Williams a gor-nai Angharad.

Allbrintiadau o fanylion a gymerwyd o gyfrifiadau 1861 a 1881 oddi ar wefan Ancestry.com yn dangos manylion am John Jones, tad Angharad, pan yn blentyn yn byw yn Cwm, Llangernyw, cartref ei rieni, ac yna ym mhlwyf Hanley Castle, Swydd Gaerwrangon, lle 'roedd yn gweithio fel garddwr a lle ganwyd ei ail fab, Azariah Henry Jones, brawd Angharad; hefyd, manylion am Angharad pan yn blentyn yn byw ym mhlwyf Hanley Castle, Swydd Gaerwrangon.

Allbrintiadau o gyfrifiadau 1861 a 1871 yn dangos manylion teulu Elias ac Elizabeth Jones, Cwm, Llangernyw, taid a nain Angharad ar ochr ei thad, a llungopi o gyfrifiad 1881 yn dangos manylion teulu John a Margaret Jones, rhieni Angharad, pan yn byw yn mhlwyf Hanley Castle, Swydd Gaerwrangon, lle ganed Azariah Henry Jones, brawd Angharad. Testun yn aneglur.

Llyfr nodiadau yn llaw Dilys Williams, y nodyn 'ACHAU Wil Penfold' wedi'i ysgrifennu ar y clawr blaen, yn cynnwys un dalen yn unig o nodiadau achyddol, gyda gweddill y gyfrol o'r bron yn cynnwys nodiadau ynghylch amserlen Eisteddfod Genedlaethol Cricieth 1975, pryd y cynhaliwyd [?cystadleuaeth] Cerdd Goffa Waldo yn y Babell Lên. Ar ddalen gyntaf y gyfrol ceir yr enw 'Dil' a rhifau wedi'u hysgrifennu mewn ysgrifen plentyn, ynghyd â'r dyddiad '1975', mae'n debyg yn llaw Dilys Williams.

Llungopi o'r gerdd Almaenes gan Waldo Williams, y copi gwreiddiol yn ei law. Cyhoeddwyd y gerdd am y tro cyntaf yn rhifyn 24 Ebrill 1946 o'r Faner.

Amlen wag, marc post cyntaf 23 Hydref 1958, ail farc post 10 Awst 1960, wedi'i chyfeirio at Waldo Williams oddi wrth ei gyfaill, y bardd a'r athro Jâms Nicholas. Ar gefn yr amlen mae arysgrif, yn ôl pob tebyg yn llaw Dilys Williams, chwaer Waldo, yn darllen 'I'W BEIRNIADU?? LLAWYSGRIFEN JAMS [sic] AR YR AMLEN YN DWYN Y CERDDI COFFA'.

Amrywiol gerddi drafft/lled deg, pob un namyn un yn llungopïau, o bosib yn llaw Waldo Williams. Ymddengys un, yn dwyn y teitl 'Significant Departures', fel petai wedi'i ysgrifennu tra yn yr ysbyty.

Llyfr nodiadau yn llaw Waldo Williams yn cynnwys yr hyn a ymddengys fel amserlenni bws, ynghyd â rhestrau o deitlau ac enwau yn ymwneud â barddoniaeth, llenyddiaeth a hanes Cymru, mesuriadau [?llenni] (gw. Llyfr nodiadau Linda a Waldo ), rhestr siopa, a bras nodiadau eraill.

Araith ddrafft yn llaw Dilys Williams i groesawu ymwelwyr o Ddenmarc i Wdig, Sir Benfro.

Llungopi o dudalennau llyfr nodiadau yn cynnwys araith yn llaw John Edwal Williams wedi'i chyfeirio at blant Ysgol Gynradd Brynconin, Mynachlog-ddu oedd yn mynd ymlaen i Ysgol Sir Arberth ym mis Medi 1917. Yr oedd John Edwal yn brifathro Ysgol Brynconin ar y pryd. Ar gefn y ddalen olaf ceir arysgrif o bosib yn llaw David Williams, nai Waldo Williams a gor-nai John Edwal (gweler Aelodau eraill teulu Waldo Williams - David Williams), sy'n darllen 'Oedd llety personol i bob un o blant ysgol Blaen [sic - am Brynconin] oedd yn mynd ml'an i ysgol Arberth'; ynghyd â llungopi o'r araith fel yr ymddangosodd yn The Baptist Record.

Copi o arysgrif carreg fedd John a Margaret Jones, rhieni Angharad Williams (née Jones).

Llungopi o arysgrif carreg fedd John a Mary William, rhieni David (Dafydd neu Dafi) Williams, tad John Edwal Williams, ym mynwent Capel y Bedyddwyr, Llanddewi Felffre, yr arysgrif gwreiddiol yn llaw Dilys Williams, merch John Edwal.

Atgofion ar ffurf drafft am Gwladys Mary Llewellyn, Rhosaeron, Clunderwen, Sir Benfro [yn llaw 'Dai', sef David Williams] (gw. Alan Llwyd: Waldo: Cofiant Waldo Williams: 1904-1971 (Y Lolfa, 2014), tud. 359). Am Gwladys Llewellyn, gweler dan bennawd Aelodau eraill teulu Waldo Williams; gweler hefyd y nodyn amdani isod.

Adolygiad Waldo Williams o Cerddi Rhydd gan Euros Bowen (Gwasg y Brython, 1961) a Yr Efrydd o Lyn Cynon, a Cherddi Eraill gan Pennar Davies (Gwasg y Dryw, 1961) a dynnwyd o ffynhonell brintiedig.

Copi o ffotograff o Azariah Henry Jones, brawd Angharad Williams (née Jones), a gymerwyd, yn ôl pob golwg, o ffynhonell brintiedig, ynghyd â rhai manylion bywgraffyddol amdano yn llaw David Williams, nai Waldo Williams a gor-nai Angharad.

Copi llawysgrif a llungopi o'r gerdd Cân Bom gan Waldo Williams, y copi llawysgrif yn ei law. Ar du ôl y copi llawysgrif, ceir copi o'r gerdd Almaenes gan ac yn llaw Waldo Williams. Cyhoeddwyd Cân Bom am y tro cyntaf yn rhifyn 3 Ebrill 1946 o'r Faner.

Gohebiaeth oddi wrth Anna Williams at Albert ac Isobel Lewis yn ymwneud â threfniadau canmlwyddiant geni Waldo Williams yn 2004, sy'n cynnwys manylion am ddigwyddiadau yn Llandysilio, Sir Benfro a chyfeiriadau at aelodau o deulu Waldo. Magwyd Albert Lewis ar aelwyd Rhosaeron, cartref teuluol Waldo, a bu'n was priodas i Waldo.

Gohebiaeth at Dafydd (David/Dai) Williams, nai Waldo Williams (gweler dan bennawd Aelodau eraill teulu Waldo Williams - David Williams), yn amgau manylion ynghylch y digwyddiadau canmlwyddiant yn Llandysilio, sy'n cynnwys rhestr o aelodau o deulu Waldo ac eraill a fyddai'n bresennol a/neu'n cymeryd rhan.

Atgofion am Waldo Williams gan Wynn Vittle, sy'n cynnwys cyfeiriad at Dilys Williams, chwaer Waldo, a fu'n lletya yn nhŷ Benni ac Elsie Lewis, ewythr a modryb Wynn Vittle.

Atgofion am Waldo Williams yn llaw Teifryn Williams, nai Waldo (a brawd i David Williams).

Amserlen digwyddiadau canmlwyddiant geni Waldo Williams.

Llyfr nodiadau yn dwyn yr arysgrif 'Cerddi Cynnar Waldo' a dau nodyn arall (un dyddiedig 10 Mai 1979) yn llaw Dilys Williams, chwaer Waldo, y gyfrol yn cynnwys copïau teg a drafft o Hiraeth (cyfres o dair soned), Yr Hen Le, Efe, Ei Hiraeth Ef ac Er Ei Fwyn (pedair cerdd ar yr un mesur sy'n rhan o un cyfanwaith) a Y Duw Unig (oedd ar un adeg yn rhan o bryddest neu gerdd hir o'r enw Unigrwydd (ceir y teitl hwn ar dudalen ar ei ben ei hun o fewn y gyfrol)) pob un o'r cerddi gan ac yn llaw Waldo Williams.

Cardiau post at Dilys Williams gan amryw aelodau teuluol a chyfeillion, gan gynnwys ei chwaer Mary [Francis, née Williams], ei modryb Mwyn[lan Mai Edmond (née Jones)], Benni ac Elsie Lewis a'r Chwaer Bosco (Nora Gabriel Costigan).

Cardiau post wedi'u cyfeirio at Mary Williams (yn ddiweddarach Francis), fel a ganlyn:

Cerdyn, di-ddyddiad, wedi'i lofnodi gan George W[illiam] Roome, a oedd yn gyd-fyfyriwr i John Edwal Williams, tad Mary, yn y Coleg Normal, Bangor (gweler Alan Llwyd: Waldo: Cofiant Waldo Williams: 1904-1971 (Y Lolfa, 2014), tud. 28).

Cerdyn, marc post 19 Rhagfyr 1915, oddi wrth ei hewythr, William Price Jones, brawd ei mam, Angharad Williams (née Jones) (mae'r cyfeiriad 'Oak or Elm Cottage' ar ei gerdyn yn enghraifft o hiwmor William Price Jones (gweler Alan Llwyd: Waldo: Cofiant Waldo Williams: 1904-1971 (Y Lolfa, 2014), tud. 39) (gweler hefyd Cardiau post at Angharad Williams oddi wrth William Price Jones dan bennawd Angharad Williams (née Jones)).

Cardiau, un di-ddyddiad, un marc post 3 Rhagfyr 1915, oddi wrth 'Uncle Ned' ac oddi wrth 'Uncle Ned, Aunty Minnie & Ioan', sef Edward (Ned) Thomas Edmunds, ei wraig Wilhelmina (Minnie) (née Jones), chwaer Angharad Williams (née Jones), a'u mab Ioan Edmunds (gweler Edward (Ned) Thomas Edmunds dan bennawd Angharad Williams (née Jones)).

Dau gerdyn, marc post Avalon, California, 9 Gorffennaf 1927 a Cleveland, Ohio, 1[?0] Mawrth (dyddiad wedi'i ddiddymu), oddi wrth Lewis Williams (llofnod 'LW' ar y cardiau), brawd ei thad, John Edwal Williams (gweler hefyd Lewis Williams dan bennawd John Edwal Williams a Cerdyn post at Dilys Williams oddi wrth Lewis Williams dan bennawd Dilys Williams - Gohebiaeth at Dilys Williams).

Cerdyn, di-ddyddiad, â'r un gair 'Mary' arno.

Cerdyn, marc post 16 Awst 1915, oddi wrth 'Gwyneth'.

Cardiau post, marc post 11 Ebrill 1974, marc post 29 [?Rhagfyr] 1975, 1 Ionawr 1977, 23 Gorffennaf 1980 (marc post 24 Gorffennaf 1980), a anfonwyd at Benni ac Elsie Lewis, Llanwnda, Wdig, Sir Benfro ac at Elsie Lewis, Abergwaun, Sir Benfro oddi wrth Dilys Williams.