Showing 159 results

Deunydd yn ymwneud â'r opera gyfoes Y Gath Wyllt/The Wild Cat, y geiriau gan Berlie Doherty, gyda chyfieithiad Cymraeg gan Menna Elfyn, a'r gerddoriaeth gan Julian Philips, sy'n cynnwys copïau drafft a theg o'r libretto a rhestr o leoliadau yn dangos taith y cynhyrchiad trwy Gymru.

Deunydd yn ymwneud â Wellspring, addasiad cerddorol gan Hilary Tann o un o gerddi Menna Elfyn, sy'n cynnwys rhaglen brintiedig o gyngerdd gan Gôr Merched Melodia, Efrog Newydd, pryd y cyflwynwyd Wellspring am y tro cyntaf, ynghyd â sgôr gerddorol y darn a llythyr at Menna Elfyn oddi wrth Hilary Tann.

Deunydd yn ymwneud â'r opera Gair ar Gnawd, a gomisiynwyd ar gyfer Opera Cenedlaethol Cymru, y libretto gan Menna Elfyn a'r gerddoriaeth gan Pwyll ap Siôn, gan gynnwys sgorau cerddorol, drafftiau a chopïau teg o'r libretto, brasluniau o'r naratif, datganiadau i'r wasg, drafft o sgwrs am y broses o lunio'r libretto a gohebiaeth.

Deunydd yn ymwneud â phrosiect ar y cyd rhwng Menna Elfyn (geiriau) a'r arlunydd Iwan Bala (delweddau), gan gynnwys cyfrolau printiedig o gynnwys y cywaith, gwahoddiadiadau i ragolwg preifat o'r cywaith, sgwrs arddangosfa a draddodwyd gan Menna Elfyn, rhestr o'r gweithiau, drafftiau a nodiadau, datganiadau i'r wasg, ebyst at Menna Elfyn oddi wrth Iwan Bala a chyfieithiad drafft i'r Saesneg gan Menna Elfyn o'i cherdd Mapiau.

Deunydd yn ymwneud â'r rhaglen deledu Bardd yn Fietnam (1995), sef cynhyrchiad gan gwmni Boda ar gyfer S4C yn dilyn ymweliad Menna Elfyn â'r wlad, gan gynnwys drafftiau o sgriptiau teledu, amserlen ffilmio, costau a chyfrifon, manylion teithio ac ymweld, dogfennau teithio, copïau drafft a theg o gerddi gan Menna Elfyn (gan gynnwys cyfieithiadau o rai ohonynt i'r Saesneg), gohebiaeth at Menna Elfyn oddi wrth gynhyrchwyr y rhaglen ac oddi wrth Trinh Thi Dieu (sef prif gyswllt Menna Elfyn yn Hanoi), gohebiaeth oddi wrth Menna Elfyn at ei gŵr Wynfford James, cylchgronau a thorion papur newydd.

Llythyr at Menna Elfyn oddi wrth gwmni darlledu'r BBC a sgript a anfonwyd at Menna Elfyn trwy gyfrwng ebost, ill dau'n ymwneud â chyfraniad Menna Elfyn at raglenni The Slate a Dim Ond Celf.

Deunydd yn ymwneud â'r ddrama deledu Pan Ddêl Mai, gan gynnwys llythyr oddi wrth Menna Elfyn yn amgau amlinelliad o'r ddrama a'i chymeriadau.

Copïau drafft a theg o sgript y ddrama radio Iechyd yw Popeth, a ddarlledwyd Ionawr 2004, ynghyd â thoriad papur newydd. Diwygwyd teitl blaenorol y ddrama, Legato, ar dudalen flaen copi drafft y sgript.

Toriad papur newydd yn rhaghysbysebu Pethe, rhaglen a ddarlledwyd ar gyfer S4C i ddathlu penblwydd Menna Elfyn yn drigain oed.

Llythyrau, cardiau ac ebyst at Menna Elfyn oddi wrth yr awdur a'r nofelydd Stevie Davies.

Llythyrau, ebyst a chardiau at Menna Elfyn oddi wrth y bardd, awdur, dramodydd a darlithydd Nigel Jenkins.

Erthyglau (gan gynnwys colofnau i'r wasg), ysgrifau ac adolygiadau gan Menna Elfyn, rhai ohonynt ar ffurf llawysgrif ddrafft neu deipysgrif ac eraill wedi'u cymryd o ffynhonellau argraffiedig.
Ambell eitem yn cynnwys arnodiad(au) yn llaw Menna Elfyn.
Sawl un o'r eitemau yn ddi-ddyddiad.

Adolygiadau a sylwadau ar waith Menna Elfyn yn Barddas, Llais Llyfrau, y Western Mail a ffynhonellau eraill.

Traethodau ymchwil yn ymdrin â gwaith barddonol Menna Elfyn ac eraill, gan gynnwys traethawd di-ddyddiad yn yr iaith Saesneg (gyda dyfyniadau barddonol yng Nghymraeg) gan Siôn Brynach, Coleg Iesu, Rhydychen, traethawd di-ddyddiad a di-enw yn yr iaith Gymraeg (prifysgol/sefydliad heb ei henwi) a thraethawd di-ddyddiad yn yr iaith Saesneg gan Manon Ceridwen James (prifysgol/sefydliad heb ei henwi).

Deunydd yn ymwneud â gwobrywon ac anrhydeddau a ddaeth i ran Menna Elfyn yn ystod ei gyrfa, y rhan helaeth ohono yn deillio o'i chyfnod fel Bardd Plant Cymru (penodwyd 2002), gan gynnwys erthyglau yn y wasg, llyfrynnau gwybodaeth a phosteri Planed Plant; ynghyd â deunydd yn ymwneud â gwobrwyon ac anrhydeddau eraill, er enghraifft Prif Wobr Cymru Greadigol 2007-8, Cymrodoriaeth Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth (yn cyd-weithio gyda Elin ap Hywel) (2002-2006), Cymrodoriaeth y Royal Society of Literature (2015) a llywyddiaeth PEN Cymru (2015), yn ogystal â llythyr, 2012, yn ymateb i gais Menna Elfyn i fod yn Gymrawd o'r Academi Gymreig.

Deunydd amrywiol, y rhan helaethaf ohono yn adlewyrchu gwaith a diddordebau llenyddol a gwleidyddol Menna Elfyn, gan gynnwys erthyglau gan y beirdd Tony Conran a Nigel Jenkins, teyrngedau i Nigel Jenkins gan Menna Elfyn, Stevie Davies a Peter Finch a rhaglen ar gyfer digwyddiad i goffau Tony Conran; cyfeweliad rhwng Iwan Llwyd, Menna Elfyn a Nigel Jenkins; tri darn o'r nofel Martha, Jac a Sianco (2004) gan Caryl Lewis yn llawysgrif yr awdur; gwahoddiad i ddigwyddiad yng nghartref yr arlunydd Mary Lloyd Jones; deunydd PEN Cymru; datganiadau i'r wasg; torion a llungopïau o ddeunydd print; a thorion papur newydd, gan gynnwys rhaghysbyseb o berfformiad cerddorol gan Fflur Dafydd, merch Menna Elfyn, yn Eisteddfod yr Urdd, Caerfyrddin, 2007.

Deunydd yn ymwneud â chyrsiau academaidd a gweithdai y bu Menna Elfyn yn darlithio iddynt, yn eu cyfarwyddo, neu fel arall yn ymwneud â hwynt, gan gynnwys: cwestiynau a bras nodiadau yn ymwneud â chwrs 'Merched o Feirdd yng Nghymru, Ddoe a Heddiw', a gynhaliwyd, yn ôl tystiolaeth pennawd y papur arholiad y defnyddiwyd ar gyfer y nodiadau, ym Mhrifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant, Llanbedr-Pont-Steffan; bras nodiadau (llaw a theipysgrif) a wnaed gan Menna Elfyn ar gyfer seminarau fel rhan o gwrs 'Barddoniaeth yr Wythdegau' y bu'n darlithio arno yng Ngholeg Prifysgol Caerdydd yn ystod y 90au, ynghyd â nodiadau bywgraffyddol ar y "bardd dawnus" (yng ngeiriau Menna Elfyn) Ennis Evans, a fu farw ym 1982 yn 29 oed, gan y bardd a'r llenor Einion Evans, tad Ennis, ysgrif gan Ennis Evans yn dwyn y teitl 'Pe Meddwn Ddawn ...' a dau nodyn ar y deunydd bywgraffyddol ac ar ysgrif Ennis Evans yn llaw Einion Evans; manylion ynghylch amserlenni cwrs Ysgrifennu Creadigol yng Ngholeg y Drindod, Caerfyrddin, 1999-2010, a gyd-gyfarwyddwyd gan Menna Elfyn a'r bardd a'r llenor Nigel Jenkins, ynghyd â datganiad o'r wasg yn ymwneud â'r cwrs ac amrywiol ddeunydd perthnasol, megis trosolygon y cwrs, gohebiaeth, cofnodion cyfarfodydd ac adroddiadau; gweithlen a baratowyd ar gyfer gweithdy llenyddol a gynhaliwyd yn Unol Daleithiau America yn 2005; cofnodion arsylwi ansawdd a dull dysgu a darlithio Menna Elfyn (arsylwyd gan y bardd, dramodydd a darlithydd Dr Dic Edwards, a sefydlodd y cwrs Ysgrifennu Creadigol ym Mhrifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant, Llanbedr-Pont-Steffan, lle bu'n ddarlithydd hyd at 2019; deunydd yn ymwneud â chwrs Ysgrifennu Ymchwil a gynhaliwyd yng Ngholeg y Brifysgol Aberystwyth, 2014; a bras nodiadau darlith/trafodaeth yn llaw Menna Elfyn.
Gweler hefyd dan bennawd Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant o fewn yr archif hon.
Mae Menna Elfyn yn Athro Emerita mewn Ysgrifennu Creadigol ym Mhrifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant, Llanbedr-Pont-Steffan.

Deunydd amrywiol yn ymwneud â gwaith Menna Elfyn, gan gynnwys: taflen yn hysbysebu cyhoeddiad Eucalyptus (Gwasg Gomer, 1995), sef detholiad o gerddi gan Menna Elfyn; taflen yn hysbysebu gwasanaethau Menna Elfyn fel Awdur Preswyl wedi'i lleoli yn Llyfrgell Dinbych (gweler dan bennawd Awdur preswyl o fewn yr archif hon); nodiadau yn llaw Menna Elfyn ac mewn teipysgrif yn ymwneud â'r bardd a'r imiwnolegydd Miroslav Holub a'r bardd a'r dramodydd Seamus Heaney; llungopi o glawr Aderyn Bach Mewn Llaw (Gwasg Gomer, 1990), sef detholiad o gerddi gan Menna Elfyn; poster ar gyfer noson yng nghwmni beirdd ac awduron Cymreig a gynhaliwyd yng Ngholeg y Drindod, Caerfyrddin (dim blwyddyn wedi'i nodi); gwahoddiad argraffiedig i Menna Elfyn fynychu digwyddiad fel rhan o Ffair Lyfrau Göteborg (Gothenburg), Sweden, Medi 2003; bwydlen argraffiedig fel rhan o ddigwyddiad goffa Catrin Glyndŵr a hybwyd gan Awdurdod Datblygu Cymru (dim dyddiad); cytundeb argraffiedig, Gorffennaf 2010, rhwng y cyhoeddwyr Solum Forlag, Oslo, Norwy a Menna Elfyn ynghylch cyfieithu a chyhoeddi Cell Angel, detholiad o gerddi gan Menna Elfyn (Bloodaxe Books, 1996); poster yn hysbysebu darlleniadau gan Menna Elfyn o'r gyfrol farddoniaeth O'r Iawn Ryw, a olygwyd gan Menna Elfyn (Honno, 1992); a llungopïau a gymerwyd o weithiau argraffiedig yn ymwneud â menywod ac â llenyddiaeth.

Papurau'r Parchedig T. (Thomas) Elfyn Jones, tad Menna Elfyn, yn cynnwys: llyfryn a argraffwyd ar gyfer Cyfarfodydd Ordeinio T. Elfyn Jones yn weinidog ar gapeli Annibynnol Llanboidy a Rhydyceisiaid, Mai 5 & 6 1937; cerdyn post, 8 Mawrth 1949, oddi wrth y Parchedig T. Elfyn Jones o Ficerdy Christ Church, Caerwynt (Winchester) at Mr & Mrs B. Stephens, Llysderi, Tymbl Uchaf, ger Llanelli; llyfryn a argraffwyd ar gyfer Cyfarfodydd Sefydlu'r Parchedig T. Elfyn Jones yng Nghapel Annibynnol y Tabernacl, Pontardawe, 6 Hydref 1949; copi o erthygl ysgrifennwyd gan T. Elfyn Jones i'r Tyst, cylchgrawn Undeb yr Annibynnwyr a'r capeli Annibynol (rhifyn 19 Ebrill 1973); llyfrau nodiadau yn cynnwys lloffion o erthyglau argraffedig, 1981, 1986, 1988-1997, a gyfrannodd y Parchedig T. Elfyn Jones i'r Tyst (arnodiadau yn llaw T. Elfyn Jones), ynghyd ag un erthygl yn llaw T. Elfyn Jones; erthygl o rifyn Tachwedd 2005 o Papur y Cwm, papur bro Cwm Gwendraeth, yn adrodd hanes lansio Seinio Clod (Gwasg Morgannwg, 2005), cyfrol o emynau'r Parchedig T. Elfyn Jones (gweler nodyn bywgraffyddol T. Elfyn Jones ym mhrif weithlen y rhan hon o'r archif); taflen wasanaeth angladdol y Parchedig T. Elfyn Jones, 15 Hydref 2008; llythyrau, ebyst a cherdyn cydymdeimlad a anfonwyd at Menna Elfyn ar achlysur marwolaeth ei thad, y Parchedig T. Elfyn Jones, y gohebwyr yn cynnwys y Parchedig Guto Prys ap Gwynfor (mab y gwleidydd, cyfreithiwr ac awdur Gwynfor Evans), John Roberts (Radio Cymru), Dr Medwin Hughes (Prifathro Coleg y Drindod, Caerfyrddin), y bardd a'r llenor Nigel Jenkins, yr awdur a'r cynghorydd tref Peter Hughes Griffiths a'r academydd, hanesydd, darlledydd ac awdur Hywel Teifi Edwards; ysgrif goffa i'r Parchedig T. Elfyn Jones gan Alun Lenny a gyhoeddwyd yng nghylchgrawn Barn, Tachwedd 2008; llyfrynnau a argraffwyd ar gyfer Oedfaon Teyrnged i'r Parchedig T. Elfyn Jones yng Nghapel y Tabernacl, Pontardawe, 23 Tachwedd [2008] (y daflen yn cynnwys detholiad o gerdd yn dwyn y teitl 'Nhad gan Menna Elfyn, un o'r cerddi a ymddangosodd yn ei chasgliad 'Stafelloedd Aros (Gwasg Gomer, 1978)), ac yng Nghapel Seion, Drefach, 22 Chwefror 2009; teyrnged (teipysgrif) i'r Parchedig T. Elfyn Jones gan y Parchedig Wilbur Lloyd Roberts (gweler hefyd lyfryn yr Oedfa Deyrnged i'r Parchedig T. Elfyn Jones); taflen argraffedig ar gyfer gwasanaeth i ddathlu bywyd y Parchedig T. Elfyn Jones, 30 Tachwedd [2008]; a llyfryn a argraffwyd ar gyfer Oedfa o Fawl i'r Parchedig T. Elfyn Jones a J. Rhyddid Williams yng Nghapel Seion, Drefach, 23 Medi 2012.

Deunydd yn ymwneud â'r flodeugerdd Aderyn Bach Mewn Llaw (1990), gan gynnwys adolygiadau, gohebiaeth, erthygl a chyfrol o farddoniaeth sy'n cynnwys cyfieithiadau o un o'r cerddi gwreiddiol i Iseldireg a Ffriseg Orllewinol.