Showing 674 results

Papurau'r Athro Griffith John Williams (1892-1963), Athro'r Gymraeg, Coleg Prifysgol Cymru, Caerdydd. Yn eu plith ceir ei ohebiaeth, 1911-1962, papurau personol, 1868-1963, cyhoeddiadau a phapurau ymchwil, [1911x1979], ynghyd â chasgliad bach o lawysgrifau a gasglwyd ganddo, [16 gan., hwyr]-[?1939]. Ceir hefyd grŵp bach o bapurau ei wraig, Elizabeth, 1875-1978.

Pregethau, gweithiau creadigol, anerchiadau a gwaith ymchwil y Parch. W. Glasnant Jones, ynghyd â phapurau'n ymwneud â'i ymddeoliad a'i farwolaeth, gan gynnwys llythyrau o gydymdeimlad, [1882x1971].

Mae'r casgliad yn cynnwys: dyddiaduron, 1946-1983; papurau ymchwil, yn deillio yn bennaf o ymchwil Gomer M. Roberts i Hanes Methodistiaeth Galfinaidd yng Nghymru, ac yn cynnwys yn ogystal adysgrifau o ddeunydd ymchwil, drafftiau erthyglau etc.; copïau o gyhoeddiadau, 1924-1976, naill ai wedi eu hysgrifennu neu eu golygu gan Gomer M. Roberts neu'n cynnwys cyfraniadau ganddo, neu rifynnau o gylchgronau yn cynnwys gweithiau neu gerddi ganddo; gwaith gan awduron eraill, 1911-1966, gyda nodiadau, sylwadau a chywiriadau yn llaw Gomer M. Roberts; cyhoeddiadau, 1916-1976, Cymdeithas Hanes y Methodistiaid Calfinaidd; llyfrynnau,1865-1960, yn cynnwys erthyglau gan nifer fawr o awduron allan o wahanol gylchgronau; cyfrolau o dorion o'r wasg, 1931-1937; gweithiau cyhoeddedig a theipysgrif,1950-1982, a gyflwynwyd i Gomer M. Roberts gan eu hawduron; eitemau printiedig amrywiol, 1876-1944; sgriptiau radio ar gyfer rhaglenni i'w darlledu i ysgolion Cymru,194-1967; llyfrau lloffion o ysgrifau o waith Gomer M. Roberts, 1859-1944; a phapurau amrywiol,1924-1982 = The collection comprises: diaries, 1946-1983; research papers, mainly deriving from Gomer M. Roberts's researches into the history of Calvinistic Methodism in Wales, and also including transcripts of research materials, drafts of writings etc.; copies of published works, 1924-1976, either written or edited by Gomer M. Roberts or else containing contributions by him, or issues of journals containing writings or poems written by him; works by other authors, 1911-1966, bearing notes, observations and corrections in the hand of Gomer M. Roberts; publications, 1916-1976, of the Historical Society of the Calvinistic Methodists; booklets, 1865-1960, including articles by a large number of authors taken from various journals; volumes of press cuttings, 1931-1937; published and typescript works, 1950-1982, presented to Gomer M. Roberts by their authors; miscellaneous printed matter, 1876-1944; radio scripts for programmes to be broadcast to Welsh schools, 1964-1967; scrapbooks of material written by Gomer M. Roberts, 1859-1944; and miscellaneous papers, 1924-1982.

Mae'r fonds yn cynnwys cofnodion Capel Gorffwysfa, Penrhyndeudraeth, gan gynnwys llyfr cyfrifon y Gymdeithas Ariannol, 1878-1907, llyfrau cyfrifon, 1878-1986, a llyfr y trysorydd, 1888-1952. Ceir llyfr cofnodion eglwysig, 1909-1986, a llyfr cofnodion pwyllgor yr adeiladau, 1929-1951, ymhlith y cofnodion gweinyddol, ynghyd â chofrestr yr Ysgol Sul, 1885-1886, a phapurau'n ymwneud â threfnu Cymanfa Gyffredinol Eglwys Bresbyteraidd Cymru, 12-15 Mehefin 1978, yn y capel.

Cofysgrifau ychwanegol yn perthyn i'r capel yn cynnwys adroddiadau'r eglwys; llyfr bedyddiadau; llyfr Ysgrifennydd yr Ysgol Sul, 1964-1988; tocynnau aelodaeth; tri llyfr cofnodion, 1952-2010; adroddiadau ar yr adeiladau, 2002 a 2006; manylion ewyllys Mr Thomas Charles Jones, 1992; cofnodion Pwyllgor yr Adeiladau, 1975-2002; cofnodion cyfarfodydd swyddogion, 1987-2003; gohebiaeth amrywiol; a manylion rhoddion cyfamod. Nid yw'r ychwanegiad hwn wedi ei catalogio eto.

Papurau amrywiol,1880-1991, a gasglwyd gan y Parch. W. J. Griffiths, yn ymwneud gan mwyaf ag enwad yr Annibynwyr yng Nghymru. Maent yn cynnwys hanes printiedig capel Seion, y Golch, Chwitffordd, sir y Fflint; gohebiaeth a phapurau'n ymwneud â chysylltiad y rhoddwr â'r mudiad dirwestol yng ngogledd Cymru; gohebiaeth a phapurau'n ymwneud â Chyngor Eglwysi Rhyddion Llanelli,1986-1990; amryw ysgrifau diwinyddol ar fedydd, safonau moesol, proffwydoliaeth etc.; llyfrau nodiadau a phregethau'r Parch. Cornelius Griffiths (1829-1905); a phapurau'n ymwneud â'r Parch. David Rees (1804-85) = Miscellaneous papers, 1880-1991, collected by Rev. W. J. Griffiths, relating mainly to the Independent denomination in Wales. They include a printed history of Seion chapel, y Golch, Whitford, Flintshire; correspondence and papers relating to the donor's involvement with the temperance movement in north Wales; correspondence and papers concerning the Council of Free Churches at Llanelli, 1986-1990; various theological essays on baptism, moral standards, prophecy etc.; notebooks and sermons of Rev. Cornelius Griffiths (1829-1905); and papers relating to Rev. David Rees (1804-85).

Llawysgrifau a chopïau teipysgrif o gerddi Gwenallt, 1922-[1968], yn cynnwys 'Mynach','Ynys Enlli', a cherddi eraill a gyhoeddwyd; sgriptiau, dramâu ac anerchiad, yn bennaf ar gyfer y radio,1947-1952; llyfrau, nodiadau rhydd a phenawdau'n cynnwys nodiadau a gopïwyd o lyfrau ac erthyglau wedi eu paratoi ar gyfer darlithoedd, sgyrsiau, anerchiadau, gweithiau cyhoeddedig ac ysgolion, 1913-1958; llythyrau, at Gwenallt yn bennaf, a rhai at ei weddw, 1926-1970; deunydd yn ymwneud â'i gofiant i Idwal Jones (1958) yn cynnwys llyfrau nodiadau a chopïau drafft o ran o'r llyfr yn ogystal â chaneuon, cerddi a pharodïau gan Jones, 1922-[1958]; a llyfr cofnodion,1929-1933, 'Cymdeithas yr Hwrddod' a ffurfiwyd gan Gwenallt ac Idwal Jones yn Aberystwyth. Derbyniwyd cyfrol o gerddi cynnar, heb eu cyhoeddi, a hefyd cyfrol o nodiadau llawysgrif, Medi 2013 a llyfr nodiadau yn cynnwys dyfyniadau o lyfrau Saesneg a drafftiau o gerddi cyhoeddedig gan Gwenallt yn Gymraeg yn Nhachwedd 2015. = Manuscripts and typescripts of poetry by Gwenallt, 1922-[1968], including 'Y Mynach', 'Ynys Enlli' and other published poems; scripts, dramas and an address, mostly written for radio, 1947-1952; notebooks, loose notes and headings containing notes copied from books and articles in preparation for lectures, talks, addresses, published works and for school, 1913-1958; letters, mostly to Gwenallt, with some to his widow, 1926-1970; material relating to his biography of Idwal Jones (1958) including notebooks and drafts of parts of the book as well as songs, poems and parodies written by Jones, 1922-[1958]; and a minute book, 1929-1933, of 'Cymdeithas yr Hwrddod', formed by Gwenallt and Idwal Jones at Aberystwyth.

A further volume of early poetry in Gwenallt's hand, not published, and a volume of manuscript notes were received, September 2013.

Papurau ychwanegol Gwenallt yn cynnwys llyfr nodiadau gyda dyfyniadau o lyfrau hanesyddol Saesneg yn bennaf. Tua chanol y gyfrol ceir cerdd: ‘Y gweithfeydd hyn’ [cyhoeddwyd yn Christine James (gol.), Cerddi Gwenallt: y casgliad cyflawn (Llandysul, 2001) fel ‘Y gweithfeydd segur’ ac yn wreiddiol yn Baner ac Amserau Cymru, 25 Awst 1943], a dau englyn: ‘Er cof am David Lewis, Dolanog’ [cyhoeddwyd fel ‘Er cof am Ddafydd Lewis, Gwasg Gomer’, yn Cerddi Gwenallt a chyn hynny yn Baner ac Amserau Cymru, 8 Medi 1943]; derbyniwyd Tachwedd 2015.

Llyfr nodiadau yn cynnwys dyfyniadau yn llaw Gwenallt, [1962]-[?1968], o lyfrau diwinyddol yn nodi’r gweithiau printiedig, rhifau tudalen a rhai ffynonellau llawysgrif. Maent yn ymwneud â John Bunyan, Williams Pantycelyn ac eraill ac mae’r mwyafrif mewn Saesneg; derbyniwyd Medi 2016.

Derbyniwyd papurau ychwanegol ym mis Rhagfyr 2021.

Bwndel ychwanegol o bapurau Gwenallt, yn cynnwys tri llyfr nodiadau, nodiadau ar bapurau rhyddion, album yn ymwneud â dadorchuddio plac ar gartref y bardd ym Mhenparcau ym Mawrth 1997, rhai ffotograffau, dau dâp caset o Ŵyl Gwenallt, Pontardawe, Hydref 1984, a ffeil o lythyrau oddi wrth Gwenallt at Nel Owen Edwards, 1935-1936, cyn eu priodi; Rhagfyr 2022.

Papurau o eiddo, ac yn ymwneud â William Rhys Jones ('Gwenith Gwyn'), 1750-1947, y cyfan bron yn ei law ei hun, yn cynnwys: nodiadau ar hanes lleol yng Nghymru, enwau lleoedd, llên gwerin, a hynafiaethau (yn cynnwys cryn deunydd, ar ffurf nodiadau, traethodau, anerchiadau, adysgrifiadau, a thorion o'r wasg, ar gymeriadau, traddodiadau, a chymdeithasau hanesyddol, llenyddol a diwydiannol Dyffryn Ceiriog, Morgannwg, Maldwyn, Ceredigion ac Arfon); deunydd crefyddol (pregethau a nodiadau pregethau, traethodau ac anerchiadau ar yr Eglwys Gristnogol ac ar wahanol agweddau ar ei gweinidogaeth; papurau'n delio ag enwad y Bedyddwyr yng Nghymru, yn enwedig ym Morgannwg; nodiadau ar destunau Beiblaidd; nodiadau, anerchiadau coffa, a deunydd bywgraffiadol ar amrywiol gymeriadau crefyddol, Cymry yn bennaf; a geiriadur o dermau Beiblaidd a ddefnyddiwyd yng nghapeli Anghydffurfiol Cymru); cyfansoddiadau llenyddol (yn cynnwys barddoniaeth, storiâu byrion, nofelau, a dramâu, mewn drafft ac yn orffenedig; a darlithoedd, nodiadau a thraethodau ar bynciau llenyddol, hanesyddol, gwleidyddol, a chymdeithasegol); nodiadau ar anthropoleg, ethnoleg, pensaernïaeth a daeareg, yn cynnwys geiriadur Cymraeg-Saesneg o dermau daearegol; y diwydiant llechi yng Nghymru; deunydd ar ramadeg a statws gwleidyddol yr iaith Gymraeg; nodiadau ar wahanol ieithoedd estron a thafodieithoedd, yn cynnwys iaith y Beibl; deunydd bywgraffyddol yn ymwneud â Gwenith Gwyn a'i wraig, 1885-1937; catalog o lyfrau yn ei lyfrgell; torion o'r wasg,1922-1928; a llyfrau lloffion, yn ogystal ag erthygl papur newydd amdano gan y Parch. W. J. Rhys, Abertawe,1947); ei gopïau o weithiau printiedig, 1750-[20fed ganrif]; a deunydd, printiedig neu fel arall, a ysgrifennwyd gan bobl heblaw Gwenith Gwyn = Papers of and relating to William Rhys Jones ('Gwenith Gwyn'), 1750-1947, nearly all of which are in his own hand, comprising: notes on Welsh local history, place-names, folk culture, and antiquities (including considerable material, in the form of notes, essays, addresses, transcripts, and press cuttings, on the personalities, traditions, and historical, literary and industrial associations of Dyffryn Ceiriog, Glamorgan, Maldwyn, Ceredigion and Arfon); religious material (sermons and sermon notes, essays and addresses on the Christian Church and on various aspects of its ministry; papers dealing with the Baptist denomination in Wales, particularly in Glamorgan; notes on Biblical texts; notes, in memoriam addresses, and biographical material on various religious personalities, mainly Welsh; and a dictionary of Biblical terms used in Nonconformist chapels in Wales); literary compositions (comprising poetry, short stories, novels, and plays, in both draft and final form; and lectures, notes, and essays on literary, historical, political, and sociological topics); notes on anthropology, ethnology, architecture and geology, including an English-Welsh dictionary of geological terms; the Welsh quarrying industry; material on the grammar and political status of the Welsh language; notes on various foreign languages and dialects, including Biblical tongues; biographical material relating to both Gwenith Gwyn and his wife (including bills and receipts; diaries for 1923, 1936, and 1937; letters received, 1885-1937; a catalogue of books in his library; press cuttings, 1922-1928; and scrap-books, as well as a newspaper article about him by Rev. W. J. Rhys, Swansea, 1947); his copies of printed works, 1750-[20th cent.]; and material, printed or otherwise, written by persons other than Gwenith Gwyn.

Casgliad bychan o bapurau ychwanegol gan gynnwys llyfrau nodiadau. Nid yw'r rhain wedi eu catalogio eto.

Papurau Gwenlyn Parry, [1962]-1993, yn cynnwys sgriptiau a phapurau amrywiol yn ymwneud â'i ddramâu llwyfan, [1966]-1992, a'i ddramâu teledu, radio a ffilm, [1966]-[1991]; papurau'n ymwneud ag addasiad teledu Gwenlyn Parry ac Endaf Emlyn o nofel Caradog Prichard, Un Nos Ola Leuad, [1966]-1991; sgriptiau gweithiau gan eraill, [1966]-1991; papurau amrywiol yn ymwneud â'i waith, megis rhageiriau ac erthyglau, 1968-[1991]; deunydd printiedig, 1962-1991; a phapurau personol a theyrngedau, 1962-1993. = Papers of Gwenlyn Parry, [1962]-1993, comprising scripts and various papers relating to his stage plays, [1966]-1992, and television and radio dramas, [1966]-[1991]; papers relating to Gwenlyn Parry and Endaf Emlyn's television adaptation of Caradog Prichard's novel Un Nos Ola Leuad, [1966]-1991; scripts of works by others, [1966]-[1991]; various work-related papers, such as prefaces and articles, 1968-[1991]; printed material, 1962-1991; and personal papers and tributes, 1962-1993.

Mae'r archif yn cynnwys papurau, 1924-1966, yn deillio o waith Gwilym Bowyer fel gweinidog, yn eu plith papurau'n ymwneud ag Undeb yr Annibynwyr Cymraeg, 1924-1963, gohebiaeth a phapurau,1937-1966, ynghylch Coleg Bala-Bangor; papurau c. 1938-1965, yn ymwneud â darlledu ac ysgrifau gan Gwilym Bowyer; papurau personol c. 1921-1966 yn cynnwys dyddiaduron yn cofnodi apwyntiadau,1928-1966, a gohebiaeth, c. 1932-1965; deunydd printiedig,1901-1965; a phapurau amrywiol, c. 1940-1967. = The archive includes papers, 1924-1966, deriving from Gwilym Bowyer's work as a minister, among them papers relating to the Union of Welsh Independents, 1924-1963; correspondence and papers, 1937-1966, concerning Bala-Bangor College; papers, c. 1938-1965, relating to broadcasts and writings by Gwilym Bowyer; personal papers, c. 1921-1966, including appointment diaries, 1928-1966, and correspondence, c. 1932-1965; printed materials, 1901-1965; and miscellaneous papers, c. 1940-1967.

Papurau Gwilym Alaw, 1832-1917, Castell Rhigos, yn cynnwys cerddi a rhyddiaith a gyfansoddwyd ganddo ef ac eraill, ynghyd â llyfrau nodiadau, torion o'r wasg a defnyddiau eraill perthynol, a hefyd nodiadau ganddo a deunydd arall a gasglodd yn ymwneud yn bennaf â hanes lleol, 1832-1909 = Papers of Gwilym Alaw, 1832-1917, of Castell Rhigos, comprising poetic and prose compositions by himself and others, together with related notebooks, press cuttings and other material, and also notes by him and other material collected by him relating mainly to local history, 1832-1909.

Papurau Gwilym Wyn yn cynnwys barddoniaeth a rhyddiaith, beirniadaethau eisteddfodol, traethodau a nodiadau ar gyfer sgyrsiau a phregethau, [1852]-[1914] = Papers of Gwilym Wyn comprising poetry and prose works, eisteddfodic adjudications, essays and notes for talks and sermons, [1852]-[1914].

Papurau Gwilym R. Jones, [1930]-[2001] yn cynnwys cerddi, sgriptiau, straeon byrion, darlithiau, a phapurau yn ymwneud â’i gyfnod yn olygydd Y Faner. = Papers of the poet and journalist Gwilym R. Jones, 1930-[2001], including poems, scripts, short stories, lectures, and papers relating to his work as editor of Y Faner.

Papurau, 1953-1966, yn ymwneud â'r Gwyliau Cerdd Dant a gynhaliwyd yn Aberystwyth, 1954 a 1962, a Thregaron, 1966, yn cynnwys cofnodion y pwyllgorau, cyfrifon, gohebiaeth, deunydd cyhoeddusrwydd, ynghyd â rhaglenni a manylion am y cystadlaethau. = Papers, 1953-1966, relating to the Cerdd Dant Festivals held at Aberystwyth, 1954 and 1962, and Tregaron, 1966, including minutes of the committees, accounts, correspondence, publicity material, together with programmes and details of competitions.

Papurau yn ymwneud a'r Gwyliau Cerdd Dant Aberystwyth a'r Cylch, 1997 a 2003. Nid yw'r rhain wedi eu catalogio eto (Awst 2011).

Papurau Gwydderig, yn cynnwys ei farddoniaeth a deunydd perthynol yn cynnwys beirniadaethau eisteddfodol, torion o'r wasg, adysgrifau o'i waith a gohebiaeth, 1877-1917; ynghyd â barddoniaeth gan feirdd eraill yn cynnwys William Williams ('Myfyr Wyn', 1849-1900), a llyfr nodiadau ei frawd Benjamin Williams = Papers of Gwydderig, comprising his poetry and related material including eisteddfod adjudications, press cuttings, transcripts of his works and correspondence, 1877-1917; together with poetry by other poets including William Williams ('Myfyr Wyn', 1849-1900), and a notebook of his brother Benjamin Williams.

Sgriptiau dramâu Gwynne D. Evans, 1946-[1979], gan gynnwys rhai a ddanfonwyd i gystadleuthau yn yr Eisteddfod Genedlaethol, ac a ddarlledwyd ar y radio ac ar y teledu; sgriptiau 'Pobol y Cwm'; ynghyd â phapurau’n ymwneud â’i waith fel cynhychydd Under Milk Wood a Dan y Wenallt.

Papurau Thomas Owen Jones ('Gwynfor'), [c. 1889]-1969, yn cynnwys gohebiaeth, llyfrau nodiadau, dyddiadur, dramâu, storiâu, cerddi, traethodau, sgyrsiau a darlithoedd, adroddiadau a thorion o'r wasg yn ymwneud â 'Gwynfor' a byd y ddrama yng Nghymru, a chopïau o gerddi a anfonwyd ato gan Thomas Gwynn Jones (1871-1949), Robert Williams Parry (1884-1956), ac eraill; ynghyd â llythyrau at Madge Jones,1941-1969, ynglŷn â Gwynfor a'i waith. = Papers of Thomas Owen Jones ('Gwynfor'), [c. 1889]-1969, comprising correspondence, notebooks, a diary, plays, stories, poems, essays, talks and lectures, reports and press cuttings relating to 'Gwynfor' and the drama movement in Wales, and copies of poems addressed to him by Thomas Gwynn Jones (1871-1949), Robert Williams Parry (1884-1956), and others; together with letters to Madge Jones, 1941-1969, concerning Gwynfor and his work.

Llyfrau cofnodion y Pwyllgor Gwaith a'r Cyfarfodydd Cyffredinol Blynyddol, 1952-1984; amrywiol lyfrau nodiadau a chofrestri yn ymwneud â phwyllgorau a chystadleuwyr yr eisteddfod, 1955-1990; llythyrau a dderbyniwyd gan O.M.Owen, yn bennaf oddi wrth Syr David James ynglŷn ag Ymddiriedolaeth Pantyfedwen, 1958-1990; copïau carbon o lythyrau a anfonwyd ganddo,1955-1990; torion o'r wasg, 1954-1988; deunydd printiedig yn cynnwys rhestri cystadlaethau, rhaglenni'r eisteddfod a Pigion Eisteddfod Aberteifi, 1953-1990; lluniau,1905-1976; a phosteri, 1953-1990 = Minute books of the Executive Committee and Annual General Meetings, 1952-1984; various notebooks and registers relating to committees and to eisteddfod competitors, 1955-1990; letters received by O. M. Owen, mainly from Sir David James concerning the Pantyfedwen Trust, 1958-1990; carbon copies of letters sent by him, 1955-1990; press cuttings, 1954-1988; printed material including competition lists, eisteddfod programmes and Pigion Eisteddfod Aberteifi, 1953-1990; photographs, 1905-1976; and posters, 1953-1990.

Mae'r fonds yn cynnwys Llyfr Casgliad y Weinidogaeth, 1926-1949, a Llyfr Cyfrifon, 1956-1991.

Papers, 1978-1982, of the Aberystwyth Celtic Festival Committee (Pwyllgor Gwyl Geltaidd Aberystwyth), comprising minutes, 1978-1982; correspondence, 1979-1982; newspaper cuttings, 1979-1982; committee members address book, [1978x1982]; programmes, 1979-1981; posters, [1978x1982]; and a lecture by D. Myrddin Lloyd, 1980.

Mae'r fonds yn cynnwys cofysgrifau Capel Seion, Gyrn Goch, Dosbarth Clynnog, Henaduriaeth Arfon, sef pedwar llyfr cyfrifon, 1923-2000.