Showing 669 results

Papurau yn ymwneud ag amrywiaeth eang o weithgareddau Brinli yn cynnwys llyfrau ysgol a defnyddiau addysgiadol eraill, 1915-1977; papurau cyfreithiol, yn bennaf gohebiaeth a nodiadau, 1918-1980; cofnodion Cyngor Dosbarth Trefol Maesteg, 1927-1976; papurau Undeb Annibynwyr Cymru, 1931-1976; hanes lleol, 1927-1971; Amgueddfa Genedlaethol Cymru, 1976-1981; deunydd yn ymwneud â'i gyfrolau ar Iolo Morganwg, [1974]-[1979]; Yr Eisteddfod Genedlaethol, 1926-1981, a beirniadaethau eisteddfodol, 1943-1981; torion papur newydd, 1920-1980; rhyddiaith Brinli, 1919-1978, a barddoniaeth, 1932-1981; gweithiau llenyddol eraill ganddo ef ac eraill, 1913-1978; gohebiaeth bersonol, 1909-1981; papurau eraill personol a theuluol, 1887-1981; ei ddyddiaduron, 1922-1981, a rhai ei dad, Joshua, 1893-1944; cofnodion Cylchdaith Annibynnwyr De Morgannwg, 1841-1978, Capel Siloh, 1850-1977, Eisteddfod Genedlaethol 1932 a 1948 ac eraill, 1932-1981; papurau Lewis Davies, Y Cymer (1863-1951), awdur nofelau i blant, [1849?]-1946, yn cynnwys sawl llyfr rent o Benderyn; papurau, 1883-1925, Rhys Dafydd Morgan (1851-1934), cyfieithydd o Gymro a fferyllydd ym Maesteg; papurau, 1882-1968, 'Wil Ifan' William Evans (1882-1968), archdderwydd, gweinidog yr Annibynwyr ac awdur; a phapurau, 1929-1979, 'Trefin, Edgar Phillips (1889-1962), bardd ac archdderwydd. = Papers concerning a wide variety of Brinli's activities including school books and other educational material, 1915-1977; legal papers, mainly correspondence and notes, 1918-1980; Maesteg Urban District Council records, 1927-1976; the Welsh Congregational Union papers, 1931-1976; local history, 1927-1971; the National Museum of Wales, 1976-1981; material relating to his books on Iolo Morganwg, [1974]-[1979]; the National Eisteddfod, 1926-1981, and eisteddfod adjudications, 1943-1981; newspaper cuttings, 1920-1980; Brinli's prose, 1919-1978, and poetry, 1932-1981; other literary works by him and others, 1913-1978; personal correspondence, 1909-1981; other personal and family papers, 1887-1981; his diaries, 1922-1981, and those of his father, Joshua, 1893-1944; records of the South Glamorgan Congregational Circuit, 1841-1978, Siloh Chapel, 1850-1977, and of the National Eisteddfodau of 1932 and 1948 and others, 1932-1981; papers of Lewis Davies, Y Cymer (1863-1951), author of children's novels, 1849-1946, including several rate books for Penderyn; papers, 1883-1925, of Rhys Dafydd Morgan (1851-1934), Welsh translator and Maesteg pharmacist; papers, 1882-1968, of 'Wil Ifan', William Evans (1882-1968), archdruid, congregational minister and author; and papers, 1929-1975, of 'Trefin', Edgar Phillips (1889-1962), poet and archdruid.

Copi yn llaw Watkin William Pritchard Williams, Nueva Imperial, Chile, [?1890au], o rannau o'i ddyddiaduron ar gyfer y blynyddoedd 1889 a 1891. = A transcript by Watkin William Pritchard Williams, Nueva Imperial, Chile, [?1890s], of parts of his diaries for the years 1889 and 1891.
Mae'r dyddiaduron yn cynnwys hanes, [2]-5 Rhagfyr 1889, taith ar fwrdd agerlong i Concepción, y brifddinas ranbarthol, i gyfarfod gyda swyddog mewnfudo (ff. 1-3 verso, 4 verso), a dyddiadur yn cofnodi bywyd bob dydd ar y fferm deuluol yn Nueva Imperial, 17 Awst-16 Hydref 1891 (ff. 5-16 verso). Ceir cyfieithiadau o'r dyddiaduron i'r Saesneg (heblaw am f. 11 recto-verso) yn Huw Watkin Williams, The Watkin Path to Patagonia (Castell-nedd, 2006), tt. 97-101, 105-119. Ceir nodiadau ynglŷn â Phatagonia mewn Sbaeneg, a hynnu mewn llaw wahanol, ar f. 4 (testun â'i wyneb i waered). = The diaries comprise an account, [2]-5 December 1889, of a trip on board a steamship to the regional capital, Concepción, to meet with the immigration supervisor (ff. 1-3 verso, 4 verso), and a diary detailing everyday life on the family farm at Nueva Imperial, 17 August-16 October 1891 (ff. 5-16 verso). English translations of the diaries (f. 11 recto-verso excepted) can be found in Huw Watkin Williams, The Watkin Path to Patagonia (Neath, 2006), pp. 97-101, 105-119. There are also notes on Patagonia in Spanish, and in a different hand, on f. 4 (inverted text).

Casgliad o chwe dogfen, 1876-1882, yn ymwneud â sefydlu Derwyddiaeth yn Unol Daleithiau'r Amerig dan awdurdod 'Gorsedd Dderwyddol Ynys Brydain a Chadair Morganwg'. Cynhwysa'r casgliad ddwy ddogfen femrwn, y naill yn dystysgrif, 1876, yn awdurdodi James Davies ('Corafar') [y Parch. James Davies M.A. yn ôl Bye-gones (1874-5), t. 123], 'Rhag-archdderwydd America', i hybu derwyddiaeth yn 'hemisffer gorllewinol y byd' (f. 1), a'r llall, 1878, yn cymeradwyo sefydlu 'Prif-athrofa dderwyddol' yn yr Unol Daleithiau, dan awdurdod James Davies (f. 2). Am sylwadau ar y brifysgol dderwyddol yn Buffalo, Efrog Newydd, gweler ymhellach Young Wales, IV (1898), 213. Cynhwysa'r casgliad hefyd dri llythyr ar bapur, 1881-2, oddi wrth Evan Davies ('Myfyr Morganwg') at J.H. Davies, Efrog Newydd, yn trafod materion derwyddol, ynghyd â darn o lythyr arall yn llaw Evan Davies, a anfonwyd o bosibl at yr un derbynnydd (ff. 3-6). = A collection of six documents, 1876-1882, relating to the establishment of Druidism in the United States of America by authority of 'Gorsedd Dderwyddol Ynys Brydain a Chadair Morganwg'. The collection includes two parchment documents: a certificate, 1876, authorizing James Davies ('Corafar') [the Revd. James Davies M.A. according to Bye-gones (1874-5), p. 123], 'Vicarial Arch-druid of America', 'to perpetuate and propagate in the western hemisphere of the world the Druidic cause' (f. 1), together with a document authorizing the establishment of a Druidic University in the United States, under James Davies' direction (f. 2). On the druidic university at Buffalo, New York, see further Young Wales, IV (1898), p. 213. The collection also includes three letters on paper, 1881-2, from Evan Davies ('Myfyr Morganwg') to J.H. Davies, New York, discussing druidism, together with a fragment of another letter in the hand of Evan Davies, possibly sent to the same recipient (ff. 3-6).

Papurau Norah Isaac, [1874], 1927-2003, gan gynnwys gohebiaeth, sgriptiau llwyfan, sgriptiau radio a theledu, cyfansoddiadau, beirniadaethau, darlithiau ac anerchiadau, a dyddiaduron; ynghyd â phapurau personol a theuluol. Ymhlith y papurau hyn ceir deunydd yn ymwneud â'r Ysgol Gymraeg yn Aberystwyth. = Papers of Norah Isaac, [1874], 1927-2003, including correspondence, stage scripts, radio and television scripts, compositions, adjudications, lectures and addresses, and diaries; together with personal and family papers. Material relating to the Welsh School in Aberystwyth is included among these papers.

Gohebiaeth Dr Mari Ellis, 1947-1998, gan gynnwys llythyrau oddi wrth Catrin Puw Davies dros gyfnod o dri deg o flynyddoedd.

Papurau Dyddgu Owen, 1934-1991, yn cynnwys drafftiau teipysgrif a llawysgrif o'i nofelau a gweithiau llenyddol eraill,1953-1986; amrywiol darlithoedd ac anerchiadau, 1950au-1980au; sgriptiau ar gyfer radio a theledu, 1957-1976; dyddiaduron, 1978-1989; llyfrau nodiadau, 1957-1970; gohebiaeth, 1946-1991; dyddiaduron, 1978-1989; llyfrau lloffion o dorion o'r wasg, 1957-1970; papurau amrywiol yn ymwneud â'i diddordebau, 1969-1977; a phapurau Sarah Ceridwen (Ceri) Davies,1944-1991, yn cynnwys cofnodion gweinyddol cymdeithas 'Cyfeillion Ellis Wynne' [Lasynys] = Papers of Dyddgu Owen, 1934-1991, including typed and manuscripts drafts of her novels and other literary works, 1953-1986; various lectures and addresses, 1950s-1980s; radio and television scripts, 1957-1976; diaries, 1978-1989; notebooks, 1957-1970; correspondence, 1946-1991; diaries, 1978-1989; scrap books of press cuttings, 1957-1970; miscellaneous papers relating to her interests, 1969-1977; and papers of Sarah Ceridwen (Ceri) Davies, 1944-1991, which include administrative records of the society 'Cyfeillion Ellis Wynne' [Lasynys].

Dwy gyfrol yn perthyn i Gymdeithas Cymry Manceinion (Cymdeithas Genedlaethol Cymry Manceinion yn wreiddiol), sef llyfr cofnodion, 1954-1991, gan gynnwys rhaglenni'r tymor, a llyfr lloffion yn cynnwys erthyglau papurau newydd yn nodi gweithgareddau’r gymdeithas a'r eglwysi, 1925-1932. Dathlodd y gymdeithas ei chanmlwyddiant ym 1986. = Two volumes relating to Cymdeithas Cymry Manceinion (Manchester Welsh Society, originally known as Manchester Welsh National Society), being a minute book, 1954-1991 including programmes of events, and a scrap-book containing newspaper articles, 1925-1932, detailing the society’s activities and also the churches. The society celebrated its centenary in 1986.

Cofnodion Cymdeithas Edward Llwyd, yn cynnwys: cyfansoddiad y Gymdeithas; cofnodion cyfarfodydd blynyddol; cofnodion y Pwyllgor Gwaith, yr Is-bwyllgor Monograffig, yr Is-bwyllgor Marchnata, yr Is-bwyllgor Enwau a Thermau, ac Is-bwyllgor yr Amgylchedd; gohebiaeth; ceisiadau am grantiau; papurau ariannol; a phapurau aelodaeth. = Records of Cymdeithas Edward Llwyd (the Edward Llwyd Society), including: the Society's constitution; minutes of annual meetings; records of the Working Committee, the Monographic Sub-Committee, the Marketing Sub-Committee, the Names and Terms Sub-Committee, and the Environment Sub-Committee; correspondence; applications for grants; financial papers; and membership papers.

Cofnodion gweithgor golygyddol yr Atlas Cymraeg, gan gynnwys drafftiau o destun yr Atlas wedi eu golygu, cofnodion cyfarfodydd, adroddiadau a gohebiaeth.

Mae'r fonds yn cynnwys papurau, [1854 x 1999], yn ymwneud â gwahanol agweddau ar ei fywyd a'i waith, yn Athro'r Gymraeg a Gwyddeleg, yn awdur, cyfieithydd a golygydd. Ceir hefyd peth gohebiaeth a rhai papurau personol.

Llawysgrifau Daniel Owen, [1885]-[1895], yn cynnwys drafftiau o'r rhan fwyaf o'i nofel Profedigaethau Enoc Huws (Wrecsam, 1891), a rhannau o'r cyfrolau Y Siswrn (Yr Wyddgrug, 1886), Gwen Tomos (Wrecsam, 1894) a Straeon y Pentan (Wrecsam, 1895). = Manuscripts of Daniel Owen, [1885]-[1895], including drafts of most of his novel Profedigaethau Enoc Huws (Wrexham, 1891), along with parts of the volumes Y Siswrn (Mold, 1886), Gwen Tomos (Wrexham, 1894) and Straeon y Pentan (Wrexham, 1895).

Mae'r fonds yn cynnwys drafft cyntaf Cysgod Y Cryman, a rhai o nofelau eraill Islwyn Ffowc Elis, 1953-1989, drafftiau llawysgrif o ysgrifau a gynhwysir yn Cyn Oeri'r Gwaed, a llyfrau nodiadau yn cynnwys barddoniaeth, caneuon, storïau, dramâu, nodiadau diwinyddol, sgriptiau radio, erthyglau a gwaith celf, [c.1940]-[c.1970]. -- Ceir hefyd nifer o lythyrau oddi wrth Robin Williams, Kate Roberts, E. Tegla Davies, Dyddgu Owen, D. Tecwyn Lloyd ac eraill, 1949-1994, a phapurau am Blaid Cymru yn cynnwys gohebiaeth â Gwynfor Evans, 1966-1969. Papurau ychwanegol, 1937-2010, gan gynnwys llythyrau oddi wrth Kate Roberts ac R. S. Thomas, sgriptiau a phregethau, ynghyd a chyfres o ddeg englyn a luniwyd iddo gan Alan Llwyd ar achlysur dathlu ei ben-blwydd yn ddeg a thrigain mlwydd oed (Ionawr 2017).

Llyfrau cofnodion Cylch y Pump ar Hugain, Lerpwl,1932-1981, a braslun teipysgrif o hanes a thraddodiadau y gymdeithas = Minute books of Cylch y Pump ar Hugain, Liverpool, 1932-1981, and a typescript outline of the society's history and traditions.

Mae'r archif yn cynnwys papurau, 1924-1966, yn deillio o waith Gwilym Bowyer fel gweinidog, yn eu plith papurau'n ymwneud ag Undeb yr Annibynwyr Cymraeg, 1924-1963, gohebiaeth a phapurau,1937-1966, ynghylch Coleg Bala-Bangor; papurau c. 1938-1965, yn ymwneud â darlledu ac ysgrifau gan Gwilym Bowyer; papurau personol c. 1921-1966 yn cynnwys dyddiaduron yn cofnodi apwyntiadau,1928-1966, a gohebiaeth, c. 1932-1965; deunydd printiedig,1901-1965; a phapurau amrywiol, c. 1940-1967. = The archive includes papers, 1924-1966, deriving from Gwilym Bowyer's work as a minister, among them papers relating to the Union of Welsh Independents, 1924-1963; correspondence and papers, 1937-1966, concerning Bala-Bangor College; papers, c. 1938-1965, relating to broadcasts and writings by Gwilym Bowyer; personal papers, c. 1921-1966, including appointment diaries, 1928-1966, and correspondence, c. 1932-1965; printed materials, 1901-1965; and miscellaneous papers, c. 1940-1967.

Papurau Meic Povey, 1966-2008, yn cynnwys sgriptiau, 1969-2007; llyfrau nodiadau, 1988-2005; astudiaethau o'i waith, 1988-[1999]; deunydd printiedig, 1968-2007; rhaglenni theatr, 1966-2008; a pheth gohebiaeth, 1968-2008. = Papers of Meic Povey, actor and dramatist, comprising scripts, 1969-2007; notebooks, 1988-2005; studies of his work, 1988-[1999]; printed material, 1968-2007; theatre programmes, 1966-2008; and some personal and work-related correspondence, 1968-2008.

Papurau David Thomas Davies, 1913-1961, yn cynnwys copïau llawysgrif a theipysgrif o ddramâu cyhoeddedig a rhai nas cyhoeddwyd, a hefyd ei gyfieithiadau Saesneg a Chymraeg o ddramâu, ynghyd â llyfr lloffion, gohebiaeth, a deunydd arall yn ymwneud â'i yrfa fel dramodydd. = Papers of David Thomas Davies, 1913-1961, including manuscript and typescript copies of published and unpublished plays, and also his English and Welsh translations of plays, together with a scrapbook, correspondence, and other material relating to his career as a dramatist.

Derbyniwyd papurau ychwanegol, 1913-[1959], yn cynnwys sgriptiau teledu a radio, cytundebau cyhoeddi, nodiadau ar Twm o’r Nant a dramâu Groegaidd, ynghyd â phortread o D. T. Davies mewn olew, ffotograffau teuluol a chartwnau, yn Hydref 2013.

Cofnodion Undeb Cyhoeddwyr a Llyfrwerthwyr Cymreig (the Union of Welsh Publishers and Booksellers), 1954-1984, yn cynnwys llyfr cofnodion, 1954-1970, a gohebiaeth a phapurau,1963-1984 = Records of Undeb Cyhoeddwyr a Llyfrwerthwyr Cymreig (the Union of Welsh Publishers and Booksellers), 1954-1984, comprising a minute book, 1954-1970, and correspondence and papers, 1963-1984.

Y gyfrol gyntaf mewn cyfres o chwech yn cynnwys adysgrifau o bregethau ar y Testament Newydd gan y Parch. Griffith Jones, Llanddowror, wedi eu copïo yn nhrefn y Beibl. Mae'r gyfrol hon yn cynnwys pregethau ar Efengyl Mathew ac fe'i cwblhawyd ar 5 Tachwedd 1760 (t. 1244). = The first volume in a series of six containing transcripts of sermons on the New Testament by the Rev. Griffith Jones of Llanddowror, transcribed in Bible order. This volume contains sermons on the Gospel of St Matthew and was completed on 5 November 1760 (p. 1244).
Mae'r gyfrol wedi ei ysgrifennu mewn dwy law: mae'r rhestr cynnwys anghyflawn (ff. ii-iii) a nifer o gywiriadau ac arnodiadau yn y testun yn llaw'r Parch. Thomas Evans, curad Llanddowror a rheithor Walton, sir Benfro; ni adnabuwyd copïwr y prif destun (tt. 35-1244) gan y catalogydd. O'r 93 pregeth a gopïwyd i'r gyfrol yn wreiddiol (gw. y nodyn y tu mewn i'r clawr blaen) erbyn hyn mae pump, gan gynnwys y cyntaf, yn anghyflawn, ac mae un ar goll yn gyfan gwbl (tt. 476-[486]). = The volume is in two hands: the incomplete table of contents (ff. ii-iii) and a number of corrections and annotations to the text are in the hand of the Rev. Thomas Evans, curate of Llanddowror and rector of Walton, Pembrokeshire; the scribe of the main body of the text (pp. 35-1244) has not been identified by the cataloguer. Of the 93 sermons originally transcribed in the volume (see note inside front cover) five are now incomplete, including the first, and one is missing in its entirety (pp. 476-[486]).

Papurau'r Athro Griffith John Williams (1892-1963), Athro'r Gymraeg, Coleg Prifysgol Cymru, Caerdydd. Yn eu plith ceir ei ohebiaeth, 1911-1962, papurau personol, 1868-1963, cyhoeddiadau a phapurau ymchwil, [1911x1979], ynghyd â chasgliad bach o lawysgrifau a gasglwyd ganddo, [16 gan., hwyr]-[?1939]. Ceir hefyd grŵp bach o bapurau ei wraig, Elizabeth, 1875-1978.

Papurau Jack Buckland Thomas a oedd yn y fyddin gyda Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans, 1887-1917), bardd y 'Gadair Ddu' am awdl 'Yr arwr' yn Eisteddfod Genedlaethol Penbedw 1917, gan gynnwys llythyr oddi wrth Evan Evans (tad y bardd), 1917, yn ymwneud â lleoliad y copi gwreiddiol o’r awdl, ynghyd â nodiadau o bregethau a glywyd gan J. Buckland Thomas, 1955-1958. = Papers of Jack Buckland Thomas who was in the army with Hedd Wyn (Ellis Humphrey Evans, 1887-1917), bard of the Black Chair at the National Eisteddfod in Birkenhead in 1917 for his ode 'Yr arwr' (The hero), including a letter from Evan Evans (father of Hedd Wyn), 1917, relating to the whereabouts of the original copy of the ode, together with notes of sermons heard by J. Buckland Thomas, 1955-1958.