Showing 669 results

Cyfrol, 1750-[1752], yn llaw Edward Llwyd, Llundain, yn cynnwys copïau o wyth deg pum cerdd, cywyddau yn bennaf. Ymysg y beirdd a gynrhychiolir mae Dafydd Nanmor (5), Doctor John Cent (7), Rhys ap Ednyfed (2), Guto'r Glyn (6), Dafydd ap Gwilym (4), Syr Dafydd Trefor (2), Lewis Glyn Cothi (4), Wiliam Llŷn (3), Tudur Penllyn (2), Bleddyn Fardd (5), Meilir Brydydd (2), Llywarch Brydydd y Moch (2), Lewys Môn (2), Simwnt Fychan (2), Siôn Tudur (7), Edward ap Ralph (2) a Iolo Goch (2). = A volume, 1750-[1752], in the hand of Edward Llwyd, London, containing copies of eighty-five poems, mainly cywyddau. Amongst the poets represented are Dafydd Nanmor (5), Doctor John Cent (7), Rhys ap Ednyfed (2), Guto'r Glyn (6), Dafydd ap Gwilym (4), Syr Dafydd Trefor (2), Lewis Glyn Cothi (4), Wiliam Llŷn (3), Tudur Penllyn (2), Bleddyn Fardd (5), Meilir Brydydd (2), Llywarch Brydydd y Moch (2), Lewys Môn (2), Simwnt Fychan (2), Siôn Tudur (7), Edward ap Ralph (2) and Iolo Goch (2).
Mae'n debyg i'r gyfrol gael ei ailddefnyddio fel llyfr nodiadau (gw. t. 251) ond oherwydd colled nifer o ddalennau ychydig iawn o olion o'r fath ddefnydd sydd wedi goroesi. Mae ychydig nodiadau mewn pensil ar tt. 247, 250-251 a thu mewn i'r clawr cefn mewn llaw diweddarach. = The volume was apparently reused as a 'Mamarandam Boock' (see p. 251) but due to the loss of several leaves little trace of such use remains. A few notes in pencil on pp. 247, 250-251 and inside the back cover are in a later hand.

Dau lythyr ar hugain, 1806-1822, at Robert Roberts, Caergybi, yn cynnwys deunaw, 1810-1822, oddi wrth y llenor John William Prichard, nifer ohonynt yn cyfeirio at gasglu tanysgrifwyr a chyhoeddi gwaith Robert Roberts, Daearyddiaeth yn rhoddi hanes am yr holl wledydd, teyrnasoedd ac ardaloedd y sydd yn Ewrop, Asia, Affrica ac America ... (Caer, 1816). = Twenty-two letters, 1806-1822, to Robert Roberts, Holyhead, including eighteen, 1810-1822, from John William Prichard, man of letters, many referring to collecting subscribers and publishing Robert Roberts's work, Daearyddiaeth yn rhoddi hanes am yr holl wledydd, teyrnasoedd ac ardaloedd y sydd yn Ewrop, Asia, Affrica ac America ... (Chester, 1816).

Papurau'r Parch James Ednyfed Rhys (Ap Nathan), a phapurau'r unigolion canlynol a ddaeth i'w feddiant: y Parch. Evan Rees (Dyfed), Jonathan Rees (Nathan Wyn), David Watkin Jones (Dafydd Morganwg) a Thomas Jones, Trealaw. Mae papurau Ap Nathan, 1901-1959, yn cynnwys cerddi a chaneuon, ysgrifau a chyfieithiadau; papurau Dyfed, 1869-1923, yn cynnwys llythyrau, nifer ohonynt o bwysigion llenyddiaeth Cymru, 1878-1923, dyddiaduron a llyfrau poced, 1873-1896, beirniadaethau eisteddfodau, 1887-1907, nodiadau darlithoedd a phregethau, a barddoniaeth, 1869-1899; papurau Nathan Wyn, 1874-1905, yn cynnwys llythyrau, 1874-1905, cerddi ac ysgrifau, 1883-1901, torion o'r wasg ar bynciau llenyddol, 1868-1900; papurau Thomas Thomas, 1900-[c. 1935], yn cynnwys llawysgrifau ar lên gwerin ac arferion, hanes Morgannwg, 1921-1933, y Wenhwyseg, enwau lleoedd Morgannwg, [c. 1893]-1931, a thorion o'r wasg, 1900-1911; a phapurau Dafydd Morganwg, yn cynnwys ei hunangofiant. = Papers of the Rev. James Ednyfed Rhys (Ap Nathan), and papers of the following acquired by him: the Rev. Evan Rees (Dyfed), Jonathan Rees (Nathan Wyn), David Watkin Jones (Dafydd Morganwg), a poet and historian from Merthyr Tydfil, Glamorgan, and Thomas Jones, antiquary and headmaster of Trealaw school in Rhondda, Glamorgan, whose interests included local history and folklore. The papers of Ap Nathan, 1901-1959, include poems and songs, essays and translations; the papers of Dyfed, 1869-1923, include letters, many from important Welsh literary figures, 1878-1923, diaries and pocket books, 1873-1896, eisteddfod adjudications, 1887-1907, lecture notes and sermons, and poetry, 1869-1899; the papers of Nathan Wyn, 1874-1905, include letters, 1874-1905, poetry and essays, 1883-1901, newspaper cuttings of literary material, 1868-1900; the papers of Thomas Jones, 1900-[c. 1935], include manuscripts on folklore and customs, Glamorgan history, 1921-1933, the Gwentian dialect, Glamorgan place names, [c. 1893]-1931, and newspaper cuttings, 1900-1911; and the papers of Dafydd Morganwg, historian and poet, including his autobiography.

Llawysgrifau a chopïau teipysgrif o gerddi Gwenallt, 1922-[1968], yn cynnwys 'Mynach','Ynys Enlli', a cherddi eraill a gyhoeddwyd; sgriptiau, dramâu ac anerchiad, yn bennaf ar gyfer y radio,1947-1952; llyfrau, nodiadau rhydd a phenawdau'n cynnwys nodiadau a gopïwyd o lyfrau ac erthyglau wedi eu paratoi ar gyfer darlithoedd, sgyrsiau, anerchiadau, gweithiau cyhoeddedig ac ysgolion, 1913-1958; llythyrau, at Gwenallt yn bennaf, a rhai at ei weddw, 1926-1970; deunydd yn ymwneud â'i gofiant i Idwal Jones (1958) yn cynnwys llyfrau nodiadau a chopïau drafft o ran o'r llyfr yn ogystal â chaneuon, cerddi a pharodïau gan Jones, 1922-[1958]; a llyfr cofnodion,1929-1933, 'Cymdeithas yr Hwrddod' a ffurfiwyd gan Gwenallt ac Idwal Jones yn Aberystwyth. Derbyniwyd cyfrol o gerddi cynnar, heb eu cyhoeddi, a hefyd cyfrol o nodiadau llawysgrif, Medi 2013 a llyfr nodiadau yn cynnwys dyfyniadau o lyfrau Saesneg a drafftiau o gerddi cyhoeddedig gan Gwenallt yn Gymraeg yn Nhachwedd 2015. = Manuscripts and typescripts of poetry by Gwenallt, 1922-[1968], including 'Y Mynach', 'Ynys Enlli' and other published poems; scripts, dramas and an address, mostly written for radio, 1947-1952; notebooks, loose notes and headings containing notes copied from books and articles in preparation for lectures, talks, addresses, published works and for school, 1913-1958; letters, mostly to Gwenallt, with some to his widow, 1926-1970; material relating to his biography of Idwal Jones (1958) including notebooks and drafts of parts of the book as well as songs, poems and parodies written by Jones, 1922-[1958]; and a minute book, 1929-1933, of 'Cymdeithas yr Hwrddod', formed by Gwenallt and Idwal Jones at Aberystwyth.

A further volume of early poetry in Gwenallt's hand, not published, and a volume of manuscript notes were received, September 2013.

Papurau ychwanegol Gwenallt yn cynnwys llyfr nodiadau gyda dyfyniadau o lyfrau hanesyddol Saesneg yn bennaf. Tua chanol y gyfrol ceir cerdd: ‘Y gweithfeydd hyn’ [cyhoeddwyd yn Christine James (gol.), Cerddi Gwenallt: y casgliad cyflawn (Llandysul, 2001) fel ‘Y gweithfeydd segur’ ac yn wreiddiol yn Baner ac Amserau Cymru, 25 Awst 1943], a dau englyn: ‘Er cof am David Lewis, Dolanog’ [cyhoeddwyd fel ‘Er cof am Ddafydd Lewis, Gwasg Gomer’, yn Cerddi Gwenallt a chyn hynny yn Baner ac Amserau Cymru, 8 Medi 1943]; derbyniwyd Tachwedd 2015.

Llyfr nodiadau yn cynnwys dyfyniadau yn llaw Gwenallt, [1962]-[?1968], o lyfrau diwinyddol yn nodi’r gweithiau printiedig, rhifau tudalen a rhai ffynonellau llawysgrif. Maent yn ymwneud â John Bunyan, Williams Pantycelyn ac eraill ac mae’r mwyafrif mewn Saesneg; derbyniwyd Medi 2016.

Derbyniwyd papurau ychwanegol ym mis Rhagfyr 2021.

Bwndel ychwanegol o bapurau Gwenallt, yn cynnwys tri llyfr nodiadau, nodiadau ar bapurau rhyddion, album yn ymwneud â dadorchuddio plac ar gartref y bardd ym Mhenparcau ym Mawrth 1997, rhai ffotograffau, dau dâp caset o Ŵyl Gwenallt, Pontardawe, Hydref 1984, a ffeil o lythyrau oddi wrth Gwenallt at Nel Owen Edwards, 1935-1936, cyn eu priodi; Rhagfyr 2022.

Papurau Selyf Roberts, yn cynnwys erthyglau, 1947-1976; drama deledu,1982; sgyrsiau, darlithoedd a phregethau, 1950au-1980; gohebiaeth a dderbyniodd, 1951-1994; a thorion papur newydd, 1883-1964. = Papers of Selyf Roberts, including articles, 1947-1976; television drama, 1982; talks, lectures and sermons, 1950s-1980; correspondence received, 1951-1994; and newspaper cuttings, 1883-1964.

Cofnodion Bwrdd Ffilmiau Cymraeg, 1970-1986, yn cynnwys papurau gweinyddol, gohebiaeth gyffredinol, gohebiaeth yn ymwneud â chynhyrchu ffilmiau i'r Bwrdd, a phapurau a gohebiaeth yn ymwneud â phynciau ariannol,1972-1986, gan cynnwys cofnodion y Bwrdd, 1970-1972, dan yr enw Panel Ffilmiau Cymraeg Gregynog; a chofnodion ariannol,1986-1991 = Records of Bwrdd Ffilmiau Cymraeg, 1970-1986, comprising administrative papers, general correspondence, correspondence relating to the production of films for the Board, and papers and correspondence relating to financial matters, 1972-1986, and including minutes of the Board for 1970-1972, under the name Panel Ffilmiau Cymraeg Gregynog; and financial records, 1986-1991.

Papurau, 1915-1981, D. Myrddin Lloyd, yn cynnwys llythyrau a anfonwyd ato, 1926-1981; gohebiaeth, 1977-1980, ynglŷn â chyfrol Euros Bowen, Beirdd Simbolaidd Ffrainc (Caerdydd, 1980); llyfrau nodiadau, 1937-1953, yn ymwneud â llenyddiaeth Cymru a gwledydd eraill Ewrop; nodiadau ar Emrys ap Iwan (Robert Ambrose Jones); papurau yn ymwneud â'i ymchwil ar y Gogynfeirdd; sgriptiau radio, 1946-1978; a chopïau llawysgrif a theipysgrif o'i waith; ynghyd â phapurau yn ymwneud â'i wraig, Elizabeth Mary Lloyd. = Papers, 1915-1981, of D. Myrddin Lloyd, including letters addressed to him, 1926-1981; correspondence, 1977-1980, relating to the volume by Euros Bowen, Beirdd Simbolaidd Ffrainc (Cardiff, 1980); notebooks, 1937-1953, pertaining to Welsh and other European literature; notes on Emrys ap Iwan (Robert Ambrose Jones); papers relating to his research on the Gogynfeirdd; radio scripts, 1946-1978; and manuscript and typescript copies of works by him; together with papers relating to his wife, Elizabeth Mary Lloyd.

Cofnodion Cymdeithas Edward Llwyd, yn cynnwys: cyfansoddiad y Gymdeithas; cofnodion cyfarfodydd blynyddol; cofnodion y Pwyllgor Gwaith, yr Is-bwyllgor Monograffig, yr Is-bwyllgor Marchnata, yr Is-bwyllgor Enwau a Thermau, ac Is-bwyllgor yr Amgylchedd; gohebiaeth; ceisiadau am grantiau; papurau ariannol; a phapurau aelodaeth. = Records of Cymdeithas Edward Llwyd (the Edward Llwyd Society), including: the Society's constitution; minutes of annual meetings; records of the Working Committee, the Monographic Sub-Committee, the Marketing Sub-Committee, the Names and Terms Sub-Committee, and the Environment Sub-Committee; correspondence; applications for grants; financial papers; and membership papers.

Llyfrau’r weinidogaeth, 1888-1944; llyfrau cyfrifon, 1882-1946; llyfrau'r eisteddleoedd, 1886-[1930]; cofnodion gweinyddol, 1898-1969; a chofnodion yr Ysgol Sul, 1875-[1915].

Cofnodion Urdd Gobaith Cymru, Rhanbarth Ceredigion,1965-1997, yn cynnwys cofnodion pwyllgorau, 1965-1995; gohebiaeth, 1979-1995; adroddiadau a deunydd printiedig, 1975-1993; a phapurau amrywiol, 1983-1995 = Records of Urdd Gobaith Cymru, Rhanbarth Ceredigion, 1965-1997, comprising committee minutes, 1965-1995; correspondence, 1979-1995; reports and printed material, 1975-1993; and miscellaneous papers, 1983-1995.

Papurau Cymdeithas Telynau Cymru, 1961-1987, yn cynnwys cofnodion y pwyllgor gwaith, 1963=1982; cofnodion pwyllgor Gweithdy'r Delyn, 1961-1983; rhestri aelodaeth, 1967-1981; adroddiadau blynyddol,1967-1980; papurau ariannol, 1966-1983; gohebiaeth gyffredinol,1968=1981, a gohebiaeth ynglŷn â diddymu'r Gymdeithas, 1981-1987, a lluniau o Rali Byd y Delyn, 1977 = Papers of Cymdeithas Telynau Cymru, 1961-1987, including executive committee minutes, 1963-1982; Harp Workshop committee minutes, 1961-1963; membership lists, 1967-1981; annual reports, 1967-1980; financial papers, 1966-1983; general correspondence, 1968-1981, and correspondence concerning the dissolution of the society, 1981-1987; and pictures from Rali Byd y Delyn, 1977.

Papurau John Jones, Brynaman, 1892-1931, yn cynnwys dyddiaduron, 1894-1895; pregethau, 1894-1895; dyddiadur gwyliau yng Ngogledd Lloegr, 1904; nodiadau pregethu, 1905; a llyfrau nodiadau a phapurau, [c.1892]-1929. = Papers of John Jones, Brynaman, 1892-1931, including diaries, 1894-1895; sermons, 1894-1895; holiday diary in North England, 1904; preaching notes, 1905; and notebooks and papers, [c.1892]-1929.

Mae'r fonds yn cynnwys llyfrau Casgliad y Weinidogaeth, 1944-1996; llyfrau cyfrifon amrywiol, 1972-1996; cofnodion gweinyddol, megis cytundebau, gohebiaeth, llungopi o gofrestr bedyddiadau ac ystadegau, [1965]-1992; llyfrau Ysgrifennydd yr Ysgol Sul, 1925-1996; llyfrau cyfrifon yr Ysgol Sul, 1950-1996; a phapurau amrywiol megis llyfr tonau a dyddiaduron, 1838, 1978-[1999].

Daeth cofysgrifau ychwanegol i law, yn cynnwys llyfr cofnodion Pwyllgor Blaenoriaid, 1954-1995; llyfr cofnodion y Pwyllgor Adeiladau, 1962-1987; tri llyfr casgliadau, 1947-1957, 1958-1962 a 1963-1967; pedair cyfrol y Trysorydd, 1957-1963, 1958-1961, 1962-1966 a 1966-1972; a chyfrol yn nodi derbyniadau a thaliadau, 1972-1981.

Mae'r fonds yn cynnwys casgliad o gyfrolau yn llaw y Parchedig William Owen Jones, 1861-1937, gweinidog eglwys Methodistiaid Calfinaidd, Chatham Street, ac wedi hynny Eglwys Rydd y Cymry, yn Lerpwl, gan gynnwys pregethau a nodiadau, anerchiadau, dyddiaduron a thoriadau o'r wasg.

Papurau Owen Parry, Llanegryn, hynafiaethydd, yn cynnwys grŵp sylweddol o farddoniaeth a phapurau William John Roberts, 'Gwilym Cowlyd', 1827-1904; nodiadau ar y diwydiant wlân,1696-1780; llawysgrif o bregethau ac emynau gan Thomas Phillips, Neuadd-lwyd,1809; papurau'n ymwneud ag Arwest Glan Geirionydd, 1890-1896, ac Eisteddfodau, 1878-1890; cofnodion dau ddosbarth efrydiau allanol dan arweiniad y rhoddwr,1929-30; arolygon ac adroddiadau'n ymwneud â Thywyn, Ffestiniog, sir Feirionnydd a Dolgellau, 1940-1957; chwe dogfen a oedd gynt yn eiddo i gyfreithiwr o Amlwch, 1793-1914 = Papers of Owen Parry, Llanegryn, antiquary, including a significant group of poetry and papers of William John Roberts, 'Gwilym Cowlyd', 1827-1904; notes on the woollen industry, 1696-1780; a manuscript of sermons and hymns by Thomas Phillips, Neuadd-lwyd, 1809; papers relating to Arwest Glan Geirionydd, 1890-1896, and to Eisteddfodau, 1878-1890; minutes of two extra-mural classes conducted by the donor, 1929-30; surveys and reports relating to Towyn, Ffestiniog, Meirionethshire and Dolgellau, 1940-1957; six documents previously belonging to a solicitor from Amlwch, 1793-1914.

Papurau'r Parch. Iorwerth Jones, 1939-1992, o ddiddordeb diwinyddol yn bennaf, yn cynnwys gohebiaeth yn ymwneud â'r Dysgedydd, 1952-1968, Porfeydd, 1967-1978, ac Y Tyst, 1972-1989; gohebiaeth bersonol a chyffredinol, [c. 1955]-1991; papurau ymchwil, 1980-1986; a thorion o'r wasg, 1941-1992. = Papers of the Rev. Iorwerth Jones, 1939-1992, mainly of religious interest, including correspondence relating to Y Dysgedydd, 1952-1968, Porfeydd, 1967-1978, and Y Tyst, 1972-1989; personal and general correspondence, [c. 1955]-1991; research papers, 1980-1986; and press cuttings, 1941-1992.

Papurau Harri Gwynn, 1924-1997, yn cynnwys gohebiaeth gynnar rhyngddo a'i wraig Eirwen Gwynn; llythyrau oddi wrth lenorion; cerddi Harri Gwynn gan gynnwys cyfieithiadau i'r Saesneg a Sbaeneg o'i bryddest 'Y Creadur' a chyfieithiadau o ganeuon; sgriptiau radio; personalia; papurau'n ymwneud â'r Mudiad Gwerin; ynghyd â llythyrau a chardiau cydymdeimlad a anfonwyd i'w deulu; a theyrngedau iddo. = Papers of Harri Gwynn, 1924-1997, comprising early correspondence between him and his wife; letters from literary figures; poems by Harri Gwynn including English and Spanish translations of his poem in free metre (pryddest) 'Y Creadur' ('The Creature') and translations of his songs; radio scripts; personalia; papers relating to the movement Gwerin (Folk); together with letters and sympathy cards sent to his family; and tributes to him.

Mae'r fonds yn cynnwys cofysgrifau Eglwys Moreia, Morfa Nefyn, 1859-1994, megis cofrestr bedyddiadau, 1859-1882, llyfr cofnodion a chyfrifon y Capel Coed a'r Capel Newydd, 1881-1909, llyfrau casgliad y weinidogaeth, 1898-1985, llyfrau'r eisteddleoedd, 1903-1977, a llyfrau cofnodion cyfarfodydd y swyddogion, 1931-1994; ynghyd â llyfrau cyfrifon a llafur yr Ysgol Sul, 1887-1989.

Papurau David Thomas Davies, 1913-1961, yn cynnwys copïau llawysgrif a theipysgrif o ddramâu cyhoeddedig a rhai nas cyhoeddwyd, a hefyd ei gyfieithiadau Saesneg a Chymraeg o ddramâu, ynghyd â llyfr lloffion, gohebiaeth, a deunydd arall yn ymwneud â'i yrfa fel dramodydd. = Papers of David Thomas Davies, 1913-1961, including manuscript and typescript copies of published and unpublished plays, and also his English and Welsh translations of plays, together with a scrapbook, correspondence, and other material relating to his career as a dramatist.

Derbyniwyd papurau ychwanegol, 1913-[1959], yn cynnwys sgriptiau teledu a radio, cytundebau cyhoeddi, nodiadau ar Twm o’r Nant a dramâu Groegaidd, ynghyd â phortread o D. T. Davies mewn olew, ffotograffau teuluol a chartwnau, yn Hydref 2013.

Papurau, 1916-1971, yn ymwneud â chyhoeddiadau F. Wynn Jones sef Godre'r Berwyn (1953) a Canmlwydd Siloh (1962), ynghyd â phapurau ymchwil yn ymwneud â'r cofiant arfaethedig i'w dad-yng-nghyfraith T. Gwynn Jones. Ceir hefyd rhai o'i bapurau personol ef ei hun sy'n cynnwys llythyrau, 1916-1918, a anfonodd tra'n filwr adeg y Rhyfel Byd Cyntaf ac fel carcharor rhyfel yn 1918; a llythyrau'n ei longyfarch ar gael OBE yn 1957. Ychwanegwyd rhai nodiadau cefndirol gan Emrys Wynn Jones.