Showing 94 results

Mae'r fonds yn cynnwys cofnodion cyfarfodydd y Pwyllgor Rheoli a phwyllgor Sir Gaernarfon Cronfa Apêl Saunders Lewis, 1989-2001; llythyron a phapurau amrywiol yn ymwneud â sefydlu a lansio'r Apêl, a llythyron yn ymwneud â threfnu gweithgareddau amrywiol i ddwyn arian i'r Gronfa, 1986-2002; gweithiau creadigol yn ymwneud â'r ysgoloriaethau, 1995-1996; cyfrifon a phapurau'r trysoryddion, 1989-2000; a phapurau printiedig sy'n ymwneud ag elusennau, 1996-2002. Y mae hefyd gopi o gyfansoddiad y Gronfa, 1989, a chopi o ddiweddariad, 1999.

Llawysgrifau Evan James a James James, cerddoriaeth a barddoniaeth yn bennaf, 1806-1917, yn cynnwys fersiwn gwreiddiol yr alaw 'Glan Rhondda', y daethpwyd i'w hadnabod yn ddiweddarach fel Hen Wlad fy Nhadau, 1856; barddoniaeth Ieuan ab Iago,1831-1842; dyddiaduron,1806-1827, barddoniaeth, 1837-1849; cyfriflyfrau poced,1836-1837; a beirniadaethau eisteddfodol, 1853-1863. = Manuscripts of Evan James and James James, mainly music and poetry , 1831-1917, including the original version of the tune 'Glan Rhondda', which later became known as Hen Wlad fy Nhadau, 1856; poetry of Ieuan ab Iago, 1831-1842; diaries, 1806-1827, poetry, 1837-1849; pocket account books, 1836-1837; and Eisteddfod adjudications, 1853-1863.

Mae grŵp 1983 yn cynnwys: dyddiaduron Caradog Prichard,1963-1980 (bylchog); gohebiaeth, yn cynnwys llythyrau, 1942-1946, oddi wrth Caradog at ei wraig Mati, tra'r roedd yn gwneud ei wasanaeth milwrol, llythyrau a negeseuon yn ei longyfarch ar ennill y Gadair yn Eisteddfod Genedlaethol Llanelli yn 1962, llythyrau amrywiol,1954-1979, a gyfeiriwyd at Caradog Prichard, llythyrau o gydymdeimlad a dderbyniwyd ar farwolaeth Caradog Prichard yn 1980 a phapurau eraill yn ymwneud â'i farwolaeth; copïau o'i farddoniaeth, yn cynnwys cyfieithiadau Saesneg o'r tair cerdd a enillodd y Goron i Caradog Prichard yn Eisteddfodau Cenedlaethol 1927, 1928 a 1929; dramâu a sgriptiau teledu a radio; gweithiau rhyddiaith ac anerchiadau a baratowyd gan Caradog Prichard, 1963-1977, yn cynnwys nifer heb ddyddiad; deunydd printiedig, 1921-1974, yn cynnwys llawer o dorion o'r wasg; papurau personol, yn cynnwys cyfrifon,1951-1981. Mae grŵp 1994 yn cynnwys: llythyrau, 1945, a ysgrifennodd Caradog Prichard at ei wraig Mati yn ystod ei gyfnod yn y fyddin yn New Delhi, llythyrau, 1946-1987, a anfonwyd at Mati Prichard, llythyrau, cardiau a thelegramau, 1940-1970, a anfonwyd at Caradog a Mati Prichard, cardiau post, 1929-1987, a anfonwyd at Caradog a Mati Prichard; cerddi, rhyddiaith ac anerchiadau yn bennaf gan Caradog Prichard; deunydd personol Caradog Prichard, 1927-1980; a deunydd personol ac amrywiol, 1926-1978, rhan ohono yn ymwneud â Mati Prichard. = The 1984 group comprises: Caradog Prichard's diaries, 1963-1980 (with gaps); correspondence, including letters, 1942-1946, from Caradog Prichard to his wife Mati, during his period of military service, letters and messages congratulating him on winning the chair at the Llanelli National Eisteddfod in 1962, miscellaneous letters, 1954-1979, addressed to Caradog Prichard, sympathy letters received on the death of Caradog Prichard in 1980 and other papers relating to his death; copies of his poetry, including English translations of the three poems which won the Crown for Caradog Prichard at the National Eisteddfodau of 1927, 1928 and 1929; plays and television and radio scripts; prose works and addresses prepared by Caradog Prichard, 1963-1977, including many undated; printed matter, 1921-1974, including many press cuttings; personal papers, including accounts, 1951-1981. THe 1994 group comprises: letters, 1945, from Caradog Prichard to his wife Mati during his army service at New Delhi, letters, 1946-1987, addressed to Mati Prichard, letters, cards and telegrams, 1940-1970, addressed to Caradog and Mati Prichard, postcards, 1929-1987, addressed to Caradog and Mati Prichard; poems, prose writings and addresses mainly by Caradog Prichard; Caradog Prichard's personalia, 1927-1980; and general personalia and miscellanea, 1926-1978, some concerning Mati Prichard.

Casgliad o 16 ffansin cerddoriaeth pop Cymraeg, 1982-1990, ac un poster gig [1985].

Mae'r casgliad yn cynnwys deunydd a gasglwyd gan y cynllun yn ymwneud â'r llenorion Cymraeg canlynol: E. Tegla Davies, Huw Lloyd Edwards, Harri Gwynn, D. Gwenallt Jones, John Gwilym Jones, J. Saunders Lewis, Alun Llywelyn-Williams, T. H. Parry-Wiliams, Caradog Prichard, Kate Roberts, D. J. Williams, Abergwaun, Huw Llewelyn Williams a Waldo Williams. Mae'r archif yn cynnwys hefyd adysgrifau o rhai o'r casetiau o atgofion awduron Cymraeg diweddar a recordiwyd gan staff y cynllun ymchwil, ychydig eitemau o archifau yr Academi, deunydd yn ymwneud â gweithgareddau'r Academi a'r cynllun ymchwil, papurau ynglŷn â Geiriadur yr Academi a gwobr Griffith John Williams, a gohebiaeth yn deillio o'r cynllun ymchwil = The collection comprises material collected by the scheme relating to the following Welsh literary figures: E. Tegla Davies, Huw Lloyd Edwards, Harri Gwynn, D. Gwenallt Jones, John Gwilym Jones, J. Saunders Lewis, Alun Llywelyn-Williams, T. H. Parry-Wiliams, Caradog Prichard, Kate Roberts, D. J. Williams, Fishguard, Huw Llewelyn Williams and Waldo Williams. The archive also includes transcripts of some of the casettes of reminiscences of recent Welsh authors recorded by the staff of the research project, a few items from the archives of the Academi, material relating to the activities of the Academi and the research project, papers concerning the Welsh Academi Dictionary and the Griffith John Williams Prize, and correspondence deriving from the research scheme.

Mae'r casgliad yn cynnwys: gohebiaeth gyffredinol at Bobi Jones,1950-1997, nifer ohonynt oddi wrth bwysigion Cymru; gohebiaeth a phapurau, 1971-1979, yn ymwneud â gwaith golygu'r gyfres Storiâu Tramor; papurau amrywiol, 1951-[1990au], yn cynnwys beirniadaethau ar gyfer eisteddfodau, cyfrolau o nodiadau darlithoedd, papurau gwleidyddol, adolygiadau, sgriptiau radio, ddrafftiau barddoniaeth ac erthyglau; papurau,1968-1969, yn ymwneud â thaith Bobi Jones i Fecsico; gohebiaeth a phapurau ynglŷn â pharatoi a chyhoeddi Cyfrol Deyrnged Kate Roberts (Dinbych, 1969); eitemau printiedig, 1951-1992, yn cynnwys rhaglenni theatr, gwahanlithoedd a phroflenni deunydd a gyhoeddwyd, anerchiadau etholaethol a thaflenni gwleidyddol, a chardiau gwasanaeth angladdau; torion o'r wasg,1948-1994, yn cynnwys torion cerddi, beirniadaeth lenyddol ac adolygiadau gan Bobi Jones; grŵp o bapurau A. W. Wade-Evans, 1923-1960; gohebiaeth, papurau’n ymwneud â’r Mudiad Efengylaidd, darlithiau ar grefydd, llyfryddiaeth a gwefan Bobi Jones a chyfieithiadau o’i gerddi, 1950-2016. = The collection comprises: general correspondence to Bobi Jones, 1950-1997, many from prominent figures in Welsh life; correspondence and papers, 1971-1979, relating to the work of editing the series Storiau Tramor; miscellaneous papers, 1951-[1990s], including adjudications for eisteddfodau, volumes of lecture notes, political papers, reviews, radio scripts, drafts of poetry and articles; papers, 1968-1969, relating to Bobi Jones's trip to Mexico; correspondence and papers concerning the preparation and publication of the volume Cyfrol Deyrnged Kate Roberts (Dinbych, 1969); printed items, 1951-1992, including theatre programmes, offprints and proofs of published material, election addresses and political leaflets, and funeral service cards; press cuttings, 1948-1994, including cuttings of poems, literary criticism and reviews by Bobi Jones; a group of papers of A. W. Wade-Evans, 1923-1960; correspondence, papers relating to the Evangelical movement, lectures on religion, bibliography and website of Bobi Jones and translations of his poems, 1950-2016.

Gohebiaeth, barddoniaeth, rhyddiaith a phapurau teuluol, yn ymwneud â J. W. Jones, 1878-1954, a'i dad, 'Glan Barlwyd', 1866-1917; deunydd a gasglwyd gan J. W. Jones yn ymnweud ag unigolion a sefydliadau yn ardal Blaenau Ffestiniog, gan gynnwys gohebiaeth, barddoniaeth a phapurau eraill o eiddo 'Gwilym Deudraeth', 1917-1939, 'Elfyn', 1874-1917, Y Parch. R. R. Morris, 1883-1933, 'Alafon', 1875-1915, 'Llifon', 1899-1916, 'Isallt', 1887-1913, a 'Glyn Myfyr', 1893-1937; llythyrau at John Daniel Davies yn rhinwedd ei swydd fel golygydd Y Rhedegydd, 1930-1942; barddoniaeth a phapurau eraill o eiddo T. Gwynn Jones, 1910-1944; barddoniaeth, [1840]-1940, gan amryw feirdd, yn cynnwys Hedd Wyn ac R. Williams Parry; deunydd rhyddiaith amrywiol, peth ohono wedi'i gyhoeddi yn Y Drysorfa ac yn Y Rhedegydd, 1879-1954; llawysgrifau cerddorol, 1876-[c. 1934]; beirniadaethau eisteddfodol, 1870-1939; llyfrau lloffion yn cynnwys torion o'r wasg, [c. 1879]-1940; dyddiaduron, 1864-1935; cofnodion chwareli llechi Blaenau Ffestiniog, 1868-1951; amryw gyfrifon a llyfrau cyfrifon yn ymwneud â gwahanol fusnesau a sefydliadau, 1784-1932; cofnodion yn ymwneud ag eglwysi'r Methodistiaid Calfinaidd, 1840-1951, gan gynnwys rhai Bethel, Tanygrisiau, [1840x1945]; pregethau a nodiadau crefyddol,1846-1952; deunydd printiedig yn cynnwys effemera etholiadol, marwnadau, baledi, carolau ac emynau, 1820-1948; a gweithredoedd a dogfennau yn ymwneud â siroedd Caernarfon, Meirionnydd a Dinbych, 1759-1947. = Correspondence, poetry, prose and family papers, relating to J. W. Jones, 1878-1954, and to his father, 'Glan Barlwyd', 1866-1917; material collected by J. W. Jones relating to individuals and organizations in the Blaenau Ffestiniog area, including correspondence, poetry and other papers of 'Gwilym Deudraeth', 1917-1939, 'Elfyn', 1874-1917, Rev. R. R. Morris, 1883-1933, 'Alafon', 1875-1915, 'Llifon', 1899-1916, 'Isallt', 1887-1913, and 'Glyn Myfyr', 1893-1937; letters to John Daniel Davies as editor of Y Rhedegydd, 1930-1942; poetry and other papers of T. Gwynn Jones, 1910-1944; poetry, [1840]-1940, by various poets, including Hedd Wyn and R. Williams Parry; various prose material, some of which was published in Y Drysorfa and Y Rhedegydd, 1879-1954; musical manuscripts, 1876-[c. 1934]; eisteddfod adjudications, 1870-1939; scrapbooks containing press cuttings, [c. 1879]-1940; diaries, 1864-1935; records of Blaenau Ffestiniog slate quarries, 1868-1951; various accounts and account books relating to various trades and organisations, 1784-1932; records relating to Calvinistic Methodist churches, 1840-1951, including those of Bethel, Tanygrisiau, [1840x1945]; sermons and religious notes, 1846-1952; printed material including electoral ephemera, elegies, ballads, carols and hymns, 1820-1948; and deeds and documents relating to Caernarfonshire, Merionethshire and Denbighshire, 1759-1947.

Papurau gweinyddol Mudiad Ysgolion Meithrin, 1971-1996, yn cynnwys cofnodion, ffeiliau gohebiaeth, papurau cyllidol, a deunydd yn ymwneud â chyhoeddiadau, cyrsiau a digwyddiadau = Administrative papers, 1971-1996, of Mudiad Ysgolion Meithrin, including minutes, correspondence files, financial papers, and material relating to publications, courses and events.

Papurau ychwanegol yn perthyn i Fudiad Ysgolion Meithrin, gan gynnwys cofnodion y Cyngor Cenedlaethol, 1971-1999; cofnodion Isbwyllgor Anghenion Arbennig, 1991-2005; cofnodion y Pwyllgor Cyhoeddi, 1975-1986; cofnodion is-bwyllgorau Ansawdd a Hyfforddiant, Cyllid a Staffio, Anghenion Arbennig, Cyhoeddusrwydd a Marchnata, 1991-1999; cofnodion y Bwrdd Cyfarwyddwyr Mabon a mabli, 1991-2003; cofnodion y Pwyllgor Gwaith, 1986-1990 a 1991-1999; papurau gweinyddol; cofnodion Is-bwyllgor Polisi, 1994-2004; a cofnodion y Pwyllgor Gweithredol, 1979-1985; ynghyd â ffeil yn cynnwys ffotograffau a sleidiau. Nid yw'r casgliad hwn wedi ei gatalogio eto.

Cofnodion Plaid Cymru, 1915-1999, yn cynnwys cofnodion, agenda and gohebiaeth y pwyllgor gwaith a phwyllgorau eraill, 1925-1997; gohebiaeth gyffredinol, 1925-1998, gyda nifer o aelodau a swyddogion blaenllaw y blaid; cofnodion, gohebiaeth a phapurau eraill y gwahanol bwyllgorau rhanbarthol, 1925-1997, a changhennau,1930-1992; cofnodion a dogfennaeth y Cyngor Cenedlaethol, 1967-1997; cofnodion ariannol, yn cynnwys rhai papur newydd misol y blaid Y Ddraig Goch a Welsh Nation a Chronfa Gŵyl Ddewi, 1927-1996; rhaglenni a threfniadau ar gyfer cynadleddau ac Ysgolion Haf, 1933-1998; cofnodion aelodaeth, 1930-1996; papurau y Grŵp Ymchwil, [c.1960]-1995; papurau, yn cynnwys areithiau ac effemera, yn ymwneud ag etholiadau, 1929-1999; papurau yn ymwneud ag Adran y Menywod, 1924-1996, a'r Mudiad Ieuenctid, 1964-1998; papurau yn ymwneud â refferendwm datganoli 1979,1969-1983, a refferendwm 1997, a Chynulliad Cymru,1992-1998; papurau yn ymwneud â Y Ddraig Goch, Welsh Nation a chyhoeddiadau eraill, 1932-1996; deunydd printiedig gan Blaid Cymru ac eraill yn cynnwys llyfrau, cyfnodolion a phamffledi,1913-1996; torion o'r wasg, 1924-1996; cylchlythyron, 1938-1992; papurau yn ymwneud â'r Blaid Seneddol,1980-1996; papurau unigolion ac rhai ar wahanol bynciau amrywiol, 1926-1998 = Records of Plaid Cymru, 1915-1999, including minutes, agendas and correspondence of the executive and other committees, 1925-1997; general correspondence, 1925-1998, with many prominent party members and officials; minutes, correspondence and other papers of the various regional committees, 1925-1997, and branches, 1930-1992; minutes and records of the National Council, 1967-1997; financial records, including those of the party's monthly newspaper Y Ddraig Goch and Welsh Nation and Cronfa Gwyl Dewi, 1927-1996; arrangements for and programmes of conferences and Summer Schools, 1933-1998; membership records, 1930-1996; papers of the Grŵp Ymchwil (research group), [c.1960]-1995; papers, including speeches and ephemera, relating to elections, 1929-1999; papers relating to the Adran Menywod (Women's Section), 1934-1996, and the Mudiad Ieuenctid (Youth Movement), 1964-1998; papers relating to the 1979 devolution referendum, 1969-1983, and the 1997 referendum and Welsh Assembly, 1992-1998; papers relating to Y Ddraig Goch, Welsh Nation and other publications, 1932-1996; printed matter by Plaid Cymru and others including books, periodicals and pamphlets, 1913-1996; press cuttings, 1924-1996; circulars, 1938-1992; papers relating to the Parliamentary Party, 1980-1996; papers of individuals and to various miscellaneous topics, 1926-1998.

Papurau gwleidyddol Dafydd Elis Thomas, yn cynnwys adroddiadau a datganiadau i'r wasg, 1975-1991; areithiau ac erthyglau, 1980-1990; gohebiaeth gyffredinol a gwahoddiadau, 1974-1992; gohebiaeth, nodiadau ar drafodaethau a phapurau eraill yn ymwneud â gwaith Tŷ'r Cyffredin, 1974-1992, a Llyfrgell Tŷ'r Arglwyddi, 1980-1991; gohebiaeth â'r Swyddfa Gymreig, 1974-1990; papurau'n ymwneud â Phlaid Cymru, 1974-1992; papurau'n ymwneud â materion lleol, yn bennaf rhai Meirionnydd Nant Conwy a Gwynedd, 1972-1991, a materion rhyngwladol, 1971-1991; a phapurau'n ymwneud ag addysg yng Nghymru, yn cynnwys y Cwricwlwm Cenedlaethol ac addysg bellach, 1974-1991, amaethyddiaeth ac Undeb Amaethwyr Cymru, gan gynnwys lles anifeiliaid ac effaith trychineb Chernobyl ar ffermio defaid yng Nghymru, 1975-1991, diwydiant yng nghefn gwlad, Bwrdd Datblygu Cymru Wledig, ac effaith ail-gartrefi,1976-1991, papurau'r Ymddiriedolaeth Genedlaethol a'r celfyddydau, 1974-1991, datganoli, 1977-1992, cyfathrebu a'r cyfryngau, 1976-1992, cyfraith a threfn, 1975-1989, problemau alcohol a phroblemau cymdeithasol, 1975-1991, yr iaith Gymraeg, 1973-1992; diwydiant, 1974-1989, yr economi, 1972-1990, iechyd a nawdd cymdeithasol, 1971-1990, trafnidiaeth, 1975-1989, ac ynni niwclear, 1971-1991 = Political papers of Dafydd Elis Thomas, including reports and press releases, 1975-1991; speeches and articles, 1980-1990; general correspondence and invitations, 1974-1992; correspondence, notes on debates and other papers relating to the business of the House of Commons, 1974-1992, and to the House of Commons Library, 1980-1991; correspondence with the Welsh Office, 1974-1990; papers relating to Plaid Cymru, 1974-1992; papers relating to local matters, mostly Meirionnydd Nant Conwy and Gwynedd, 1972-1991, and international matters, 1971-1991; and papers concerning education in Wales, including National Curriculum and further eduaction, 1974-1991, agriculture and the Farmers' Union of Wales, including animal welfare and the effect of the Chernobyl disaster on sheep farming in Wales, 1975-1991, rural industry, Development Board for Rural Wales, and the effect of second homes, 1976-1991, National Trust and the arts papers, 1974-1991, devolution, 1977-1992, communications and the media, 1976-1992, law and order, 1975-1989, alcohol and social problems, 1975-1991, the Welsh language, 1973-1992, industry, 1974-1989, the economy, 1972-1990, health and social security, 1971-1990, transport, 1975-1989, and nuclear power, 1971-1991.

Mae'r fonds yn cynnwys nodiadau a drafftiau llawysgrif a theipysgrif o rai o gyfrolau a sgriptiau Angharad Tomos, 1986-1997, gan gynnwys dau ddarn sylweddol o waith anghyflawn ac anghyhoeddedig. Ceir un ffolder o'i herthyglau ar gyfer Y Faner a Tafod y Ddraig, 1979-1983, ac un ffolder yn cynnwys ei darlithoedd a'i hareithiau cyhoeddus, 1996-1998. Mae'r llawysgrifau, ar brydiau, yn cynnwys nodiadau ar y broses o greu a sylwadau rhai aelodau o'i theulu ar ei gwaith, ynghyd ag ychydig o ohebiaeth berthynol. Nid yw'r archif yn gyflawn. Gwerthwyd llawysgrifau llawer o'i llyfrau cynharaf yn arwerthiannau blynyddol Cymdeithas yr Iaith Gymraeg sy'n golygu eu bod bellach mewn dwylo preifat. Ffeiliau unigol o gyfnodau penodol sydd yma o'i herthyglau i'r wasg, a'i hareithiau a'i darlithoedd, ac un llyfr nodiadau ar gyfer cyfnod yn awdur preswyl mewn ysgolion cynradd ym Mro Dysynni. Nid yw'r archif yn cynnwys unrhyw ohebiaeth bersonol. Gall yr archif hon fod o ddiddordeb neilltuol i ysgolheigion sy'n astudio gwaith Angharad Tomos a'r mudiad iaith yng Nghymru yn chwarter olaf yr ugeinfed ganrif.

Tri chopi draft o'r nofel 'Rhagom' gan Angharad Tomos, 2004-05. Nid yw rhain wedi eu catalogio eto.

Papurau ychwanegol y rhoddwr, yn cynnwys gwaith ymchwil ar gyfer ei nofelau 'Wrth fy Nagrau i' (Hydref 2007) a 'Rhagom'; papurau yn ymwneud â rhaglen radio i blant, a thair drama, hefyd i blant, gan gynnwys Pasiant y Plant, 2005; a phapurau a deunyddiau yn ymwneud â Rwdlan, gan gynnwys copïau o gyfieithiadau o'r gwaith i Aeleg yr Alban a Gwyddeleg. Nid yw rhain wedi eu catalogio eto.

Pecyn o bapurau ychwanegol yn ymwneud gan mwyaf â gweithiau Angharad Tomos, 'Rhagom', 2002, ac 'Wrth fy Nagrau', 2006. Nid yw rhain wedi eu catalogio eto.

Papurau ychwanegol Angharad Tomos, gan gynnwys nodiadau ar gyfer Pan Rodiwn Rhyw Fore Ddydd - ar gyfer cystadleuaeth Daniel Owen, 2008 (nofel nas cyhoeddwyd), ac erthyglau'r rhoddwr o'r Herald, 1993-1999 a 2002-2007. Nid yw'r rhain wedi eu catalogio eto.

Papurau ychwanegol o waith, a phapurau wedi eu casglu ynghyd gan Angharad Tomos, gan gynnwys dyddiaduron; gohebiaeth; torion o'r wasg; gweithiau cynnar, 1972-1990 (a gyhoeddwyd mewn cylchgronau) ;storiau i'r BBC; papurau yn ymwneud â Rala Rwdins; a gweithiau gwreiddiol. Nid yw'r papurau hyn wedi eu catalogio eto.

Papurau ychwanegol a roddwyd Mai 2022: gweler y disgrifiad o dan y Gyfres a ychwanegwyd.

Nodiadau darlithoedd, yn bennaf ar gyfer dosbarthiadau allanol ar hanes Cymru, 1943-1975; papurau ynglŷn ag ymchwil a chyhoeddiadau Frank Price Jones, 1947-1975, yn cynnwys drafftiau erthyglau ac adolygiadau, gwahanlithoedd a chopïau printiedig o'i waith cyhoeddedig; deunydd yn ymwneud ag erthyglau awduron eraill, 1932-1975; papurau, 1943-1975, yn deillio o waith Frank Price Jones ar gyfer y cyfryngau, y cynnwys sgriptiau radio a theledu, ac i bapurau newydd; papurau gwleidyddol, 1910-1975, yn cynnwys gohebiaeth, torion o'r wasg, pamffledi ymgeiswyr ac anerchiadau etholiadol, canlyniadau etholiadau, deunydd yn ymwneud ag Ymgyrch Senedd i Gymru yn y 1950au cynnar a Chomisiwn y Cyfansoddiad, 1969-1970; papurau, 1947-1975, ynghylch y gwaith cyhoeddus a gyflawnodd Frank Price Jones, yn cynnwys deunydd yn ymwneud â'r Eisteddfod Genedlaethol, 1922-1974; deunydd, 1966-1975, yn ymwneud â Phatagonia; papurau,1966-1975, yn deillio o waith Frank Price Jones ar gyfer Panel Cyfieithu'r Swyddfa Gymreig, Pwyllgor Amgueddfa Werin Cymru, 1956-1967, ac Urdd y Graddedigion Prifysgol Cymru, 1963-1975; gohebiaeth gyffredinol, 1941-1975, yn cynnwys grŵp mawr o lythyrau,1941-1975, oddi wrth Iorwerth C. Peate, cefnder Frank Price Jones; ac amrywiol. = Lecture notes mainly for extra-mural classes in Welsh history, 1943-1975; papers concerning Frank Price Jones's research and publications, 1947-1975, including drafts of articles and reviews, offprints and printed copies of his published work; material relating to articles by other authors, 1932-1975; papers, 1943-1975, deriving from Frank Price Jones's work for the media, including television and radio scripts, and for newspapers; political papers, 1910-1975, including correspondence, press cuttings, candidates' pamphlets and election addresses, election results, material relating to the Parliament for Wales Campaign of the early 1950s and to the Commission on the Constitution of 1969-1970; papers, 1947-1975, concerning the public work undertaken by Frank Price Jones, including in relation to the National Eisteddfod, 1922-1974; material, 1966-1975, relating to Patagonia; papers, 1966-1975, deriving from Frank Price Jones's work for the Welsh Office Translation Panel, the Committee of the Welsh Folk Museum, 1956-1967, and for the Guild of Graduates of the University of Wales, 1963-1975; general correspondence, 1941-1975, including a large group of letters, 1941-1975, from Iorwerth C. Peate, a cousin to Frank Price Jones; and various miscellanea.

Papurau T. Gwynn Jones, 1871-1949, yn cynnwys: gohebiaeth, gan gynnwys llythyrau oddi wrth amrywiaeth eang o ffigurau llenyddol ac academaidd; cerddi a phapurau llenyddol eraill, yn cynnwys adysgrifau ac arnodiadau gan T. Gwynn Jones o waith gan awduron canoloesol a modern, a deunydd, [17 gan.]-[20 gan.], a gasglwyd ganddo neu a roddwyd iddo; papurau academaidd, yn cynnwys nodiadau ar gyfer ei lyfrau ac erthyglau, cofiannau a mynegeion i'w waith ei hun a gwaith pobl eraill, a nodiadau bywgraffyddol ar lawer o ffigurau llenyddol; cyfieithiadau; darlithoedd ac anerchiadau, yn cynnwys nodiadau; sgriptiau radio; adolygiadau llyfrau; gwahanlithiau; torion o'r wasg; dramâu, beirniadaethau eisteddfodol, deunydd yn ymwneud â'i Dysteb yn 1944; llongyfarchiadau ar ei CBE yn 1937; a dyddiaduron, 1927-1947, a phersonalia arall; ceir hefyd papurau teuluol, 1621-1871, gan gynnwys gohebiaeth, dau Feibl teuluol, a llythyrau, 1949-1985, at deulu Jones, yn ymwneud yn enwedig â'i fywyd a'i waith, a chofiannau iddo. = Papers of T. Gwynn Jones, 1871-1949, comprising: correspondence, including letters from a wide variety of literary and academic figures; poems and other literary papers, including transcripts and annotations by T. Gwynn Jones of works by medieval and modern authors, and material, [17 cent.]-[20 cent.], collected by him or given to him; academic papers, including notes for his books and articles, bibliographies and indexes for his own and other works, and biographical notes on many literary figures; translations; lectures and addresses, including notes; radio scripts; book reviews; offprints; press cuttings; plays; eisteddfod adjudications; material relating to his Testimonial in 1944; congratulations on his CBE in 1937; and diaries, 1927-1947, and other personalia; also included are family papers, 1621-1871, including correspondence, two family bibles, and letters, 1949-1985, to Jones's family, especially concerning his life and work, and memorials to him.

Papurau Kate Roberts, 1866-1985, papurau llenyddol a gohebiaeth yn bennaf, yn cynnwys llythyrau oddi wrth Saunders Lewis, 1923-1985 (a gyhoeddwyd yn Annwyl Kate, Annwyl Saunders, gol. gan Dafydd Ifans (Aberystwyth, 1992)), ac oddi wrth ei gŵr Morris T. Williams; gohebiaeth yn ymwneud â gwahanol aelodau o deulu Kate Roberts, 1911-1977; cardiau cyfarch, 1910-1985; darlithoedd,1914-[c. 1975]; papurau'r teulu, 1950-1985; dramâu, 1931-1969; dyddiaduron, 1939, 1944 a 1978-1983, drafftiau nofelau a storiâu byrion a phapurau'n ymwneud â chyfieithu rhai ohonynt i'r Saesneg; erthyglau a nodiadau cyffredinol, [c. 1937]-1974; erthyglau a nodiadau ar lenyddiaeth,1917-1973; cyfrifon Gwasg Gee, 1934-1953; papurau'n ymwneud ag Ysgol Gymraeg Dinbych, 1958-1964; nodiadau ysgol a choleg, 1904-1913; eitemau printiedig, 1898-1988; a phapurau Gwasg Aberystwyth, 1942-1944. Mae'r archif hefyd yn cynnwys grwpiau helaeth o bapurau Morris T. Williams a'u cyfaill E. Prosser Rhys. = Papers of Kate Roberts, 1866-1985, mainly literary papers and correspondence, including letters from Saunders Lewis, 1923-1985 (published in Annwyl Kate, Annwyl Saunders, ed. by Dafydd Ifans (Aberystwyth, 1992)), and from her husband Morris T. Williams; correspondence relating to various members of Kate Roberts's family, 1911-1977; greetings cards, 1910-1985; lectures, 1914-[c. 1975]; family papers, 1950-1985; plays, 1931-1969; diaries, 1939, 1944 and 1978-1983, drafts of novels and short stories and papers concerning the translation of some of them into English; articles and general notes, [c. 1937]-1974; articles and notes on literature, 1917-1973; Gwasg Gee accounts, 1934-1953; papers relating to the Welsh School at Denbigh, 1958-1964; school and college notes, 1904-1913; printed items, 1898-1988; and Aberystwyth Press papers, 1942-1944. The archive also includes extensive groups of the papers of Morris T. Williams and of their friend E. Prosser Rhys.

Estate and family records of the Chirk Castle estate, mainly in Denbighshire, comprising deeds from 1284; manorial records, mainly of the lordship of Chirk and Chirkland, 1322-1853, including receiver's accounts, ministers' accounts, court rolls, etc.; records of the estate's involvement in the coal, iron and lead industries in Denbighshire from 17 cent.; Denbighshire Quarter Sessions records, including order books, 1647-1675, rolls, 1643-1699, and a book of indictments, 1670-1690; Denbighshire militia records, 1602-1797, and related local government records, 1602-1811; business papers of Sir Thomas Myddelton (1550-1631); personal and estate correspondence from c.1600; literary manuscripts, c.1630-1887; and parliamentary election papers for Denbighshire and Denbigh boroughs, 1681-1852, including papers relating to quo warranto proceedings against the mayor and burgeses of Holt, 1739-1743.

Ten designs for stained glass panels, with armorial pedigree of the Myddelton family attributed to A. W. N. Pugin and John Hardman Powell; three hundred and thirty-two volumes relating to the Chirk Castle estates; a collection of miscellaneous volumes and documents relating to the Chirk Castle estates, including an account book of the Nangwrud Slate Quarry, rentals books, account books, volumes relating to the Black Park Colliery, a rabbit account book, and other papers; and an indenture, 1812, relating to Bodlith, Llansilin, part of the Chirk Castle estate were acquired. These remain uncatalogued.

A manuscript account book for Sir Richard Myddelton's properties at Chirk Castle and Soho Square, London, 1686-1700 and 1748-1752.

A manuscript Steward's letter-book relating to Chirk Castle, 183501838.

Papurau, 1925-1985, y Parch. John Roberts, Llanfwrog, yn cynnwys llythyrau, yn bennaf at y Parch. a Mrs John Roberts, 1928-1985, y gohebwyr yn cynnwys R. Williams Parry, 1946-1953; cerddi llawysgrif, teipysgrif a phrintiedig, [1930]-1984; carolau ac emynau, 1962-1968; traethodau, darlithoedd ac anerchiadau crefyddol, 1949-1977, a gyflwynwyd mewn cystadlaethau eisteddfodol; darlithoedd, anerchiadau a nodiadau ar lenyddiaeth Gymraeg a phynciau crefyddol, 1957-1987; pregethau, [1929]-1979; sgriptiau radio ar gyfer gwasanaethau crefyddol, 1943-1978; sgetsys, dramâu byrion a rhaglenni nodwedd, 1964-1979; llyfrau nodiadau, 1932-1978; deunydd yn ymwneud ag R. Williams Parry, 1925-1969; a deunydd hanesyddol yn ymwneud â Chapel Moriah, Caernarfon, 1812-1979, Capel Tegid, Y Bala, 1885-1968, a Chapel y Garth, Porthmadog, 1945-1949. = Papers, 1925-1985, of the Rev. John Roberts, Llanfwrog, including: letters, mostly to Rev. and Mrs John Roberts, 1928-1985, the correspondents including R. Williams Parry, 1946-1953; manuscript, typescript and printed poems, [1930]-1984; carols and hymns, 1962-1968; essays, lectures and religious addresses, 1949-1977, entered for eisteddfod competitions; lectures, addresses and notes on Welsh literature and religious subjects, 1957-1987; sermons, [1929]-1979; radio scripts for religious services, 1943-1978; sketches, short dramas and feature programmes, 1964-1979; notebooks, 1932-1978; material relating to R. Williams Parry, 1925-1969; and historical material relating to Capel Moriah, Caernarfon, 1812-1976, Capel Tegid, Y Bala, 1885-1968, and Capel y Garth, Porthmadog, 1945-1949.

Mae'r fonds yn cynnwys drafft cyntaf Cysgod Y Cryman, a rhai o nofelau eraill Islwyn Ffowc Elis, 1953-1989, drafftiau llawysgrif o ysgrifau a gynhwysir yn Cyn Oeri'r Gwaed, a llyfrau nodiadau yn cynnwys barddoniaeth, caneuon, storïau, dramâu, nodiadau diwinyddol, sgriptiau radio, erthyglau a gwaith celf, [c.1940]-[c.1970]. -- Ceir hefyd nifer o lythyrau oddi wrth Robin Williams, Kate Roberts, E. Tegla Davies, Dyddgu Owen, D. Tecwyn Lloyd ac eraill, 1949-1994, a phapurau am Blaid Cymru yn cynnwys gohebiaeth â Gwynfor Evans, 1966-1969. Papurau ychwanegol, 1937-2010, gan gynnwys llythyrau oddi wrth Kate Roberts ac R. S. Thomas, sgriptiau a phregethau, ynghyd a chyfres o ddeg englyn a luniwyd iddo gan Alan Llwyd ar achlysur dathlu ei ben-blwydd yn ddeg a thrigain mlwydd oed (Ionawr 2017).

Papurau T. J. Davies, [c. 1957]-[1983], yn cynnwys copïau llawysgrif a theipysgrif o rai o'i weithiau cyhoeddedig ynghyd â deunydd ymchwil cysylltiedig, [1974]-[1983]; cerddi, erthyglau a gweithiau eraill; torion papur newydd o'i golofn 'O Ben Dinas', 1965-1978; a llythyrau,1958-1961. = Papers of T. J. Davies, [c. 1957]-[1983], including manuscript and typescript copies of some of his published works along with associated research material, [1974]-[1983]; poems, articles and other writings; cuttings of his newspaper column 'O Ben Dinas', 1965-1978; and letters, 1958-1961.

Papurau Robert Williams Parry, 1873-1971, gan gynnwys llawysgrifau, copïau teipysgrif a phrintiedig o gerddi Robert Williams Parry (yn bennaf rhai cyhoeddedig, gyda pheth amrywiadau), [1900]-[1956]; cyfieithiadau o'i gerddi,1941-1942; cerddi gan bobl eraill a anfonwyd at RWP, 1943-1956; erthyglau gan RWP ar feirdd a barddoniaeth,1911-1933; cyfieithiadau RWP o ddramâu Saesneg, [20fed ganrif]; sgriptiau radio gan RWP, 1941-1953, a sgriptiau radio rhaglenni ar RWP, 1956; erthyglau RWP i gylchgronau, 1918-1957; erthyglau ar RWP a'i waith, 1925-1959; llyfrau nodiadau yn cynnwys nodiadau RWP ar lenyddiaeth Gymraeg a'r ieithoedd Celtaidd, [20fed ganrif]; llythyrau at RWP, 1908-1954; llythyrau yn llongyfarch RWP, 1910-1953; copïau o lythyrau RWP at Aneirin Talfan Davies, 1937-1949 llythyrau RWP at Myfanwy Williams Parry, 1935-1953; llythyrau eraill a phapurau Myfanwy Williams Parry, 1953-1971; llythyrau'n cydymdeimlo â Myfanwy Williams Parry, 1956; llythyrau at J. Maldwyn Davies, 1971-1975; cardiau post, cardiau Nadolig a chardiau coffa, [20fed ganrif]; dyddiaduron poced RWP a Myfanwy Williams Parry, 1923-1969; tystysgrifau geni, priodi a marw a chopi o ewyllys RWP, 1884-1956; adroddiadau ysgol, tystysgrifau a cheisiadau am swyddi, 1896-1914; copïau o bapurau arholiad, 1938-1944; torion papur newydd yn ymwneud ag RWP, 1907-1971; taflenni apêl Cofeb R. Williams Parry, 1956-1971; llyfrau printiedig, 1890-1969; a phapurau amrywiol, 1873-1969. = Papers of Robert Williams Parry, 1873-1971, comprising manuscripts, typescripts and printed copies of poems by Robert Williams Parry (mainly published, with some variations), [1900]-[1956]; translations of his poems, 1941-1942; poems by others addressed to RWP, 1943-1956; articles by RWP on poets and poetry, 1911-1933; translations by RWP of English plays, [20th century]; radio scripts by RWP, 1941-1953, and radio scripts of programmes about RWP, 1956; magazine articles by RWP, 1918-1957; articles on RWP and his work, 1925-1959; notebooks containing notes by RWP on Welsh literature and Celtic languages, [20th century]; lecture notes of RWP on Welsh literature and individual poets, [20th century]; letters to RWP, 1908-1954; letters of congratulation to RWP, 1910-1953; copies of letters from RWP to Aneirin Talfan Davies, 1937-1949; letters of RWP to Myfanwy Williams Parry, 1935-1953; other letters to papers of Myfanwy Williams Parry, 1953-1971; letters of condolence to Myfanwy Williams Parry, 1956; letters to J. Maldwyn Davies, 1971-1975; postcards, Chritsmas cards and memorial cards, [20th century]; pocket diaries of RWP and Myfanwy Williams Parry, 1923-1969; birth, marriage and death certificates and copy of RWP's will, 1884-1956; school reports, certificates and job applications, 1896-1914; copies of examination papers, 1938-1944; newspaper cuttings relating to RWP, 1907-1971; pamphlets of the Cofeb R. Williams Parry appeal, 1956-1971; printed books, 1890-1969; and miscellaneous papers, 1873-1969.

Papurau personol, proffesiynol a llenyddol D. Tecwyn Lloyd, [1870]-1998, gan gynnwys papurau pan fu'n Gymrawd Ymchwil yn Rhufain, 1951-1952; nifer fawr o lythyrau yn deillio o’i gyfnod yn olygydd y cylchgrawn Taliesin, 1965-1987; dyddiaduron, 1931-1992; papurau'n ymwneud â'i waith ymchwil ar Saunders Lewis; ynghyd â’i draethawd MA, 1961. Ceir hefyd papurau a grynhowyd ganddo. -- Personal, professional and literary papers of D. Tecwyn Lloyd, [1870]-1998, including papers relating to his time as Research Fellow in Rome; 1951-1952; letters relating to his work as editor of the literary periodical Taliesin, 1965-1987; his diaries, 1931-1992; his research on Saunders Lewis; together with his MA thesis, 1961. Also included are papers accumulated by him.