Papurau'r cymdeithasegydd Alwyn D. Rees, 1911-1974, yn cynnwys papurau'n ymwneud â Phrifysgol Cymru, yn bennaf â Choleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, 1920au-1974, gan gynnwys papurau'n ymwneud â'r comisiwn a sefydlwyd i archwilio strwythur ffederal Prifysgol Cymru yn y 1960au; papurau ynglŷn â lle'r Gymraeg yn y Brifysgol a'r ymgyrch i sefydlu neuadd Gymraeg i fyfyrwyr yn Aberystwyth,1967-1974; papurau'n ymwneud â llyfrau, erthyglau a darlithoedd Alwyn D. Rees, 1933-1973, a Chymdeithas yr Iaith Gymraeg, [c.1964]-1974; papurau'n ymwneud â Barn, 1966-1967; papurau'n ymwneud â darlledu yng Nghymru, 1938-1974; papurau'n ymwneud â'r diwydiant llechi yng Nghymru,1946; papurau'n ymwneud â gwleidyddiaeth yng Nghymru, 1911-1974; gohebiaeth gyffredinol, 1935-1974; a phapurau a gohebiaeth bersonol , 1930-1974 = Papers of the sociologist Alwyn D. Rees, 1911-1974, including papers relating to the University of Wales, mainly the University College of Wales, Aberystwyth, 1930s-1974, including papers relating to the commission established to examine the federal structure of the University of Wales in the 1960s; papers concerning the place of the Welsh language in the University and the campaign to establish a Welsh student hostel at Aberystwyth, 1967-1974; papers relating to the University of Malta, 1940-1951; Alwyn D. Rees's research papers, 1933-1973; papers relating to Alwyn D. Rees's books, articles and lectures, and further related research papers assembled by him, 1925-1974; papers relating to the Welsh language, 1952-1974, and 'Cymdeithas yr Iaith Gymraeg', [c. 1964]-1974; papers relating to 'Barn', 1966-1975; papers relating to broadcasting in Wales, 1938-1974; papers relating to the Welsh slate industry, 1946; papers relating to politics in Wales, 1911-1974; general correspondence, 1935-1974; and personal papers and correspondence, 1930-1974.

Llythyrau at D. Tecwyn Lloyd yn y Coleg ym Mangor yn trafod newyddion amaethyddol a lleol. Ceir hefyd draethawd John Lloyd 'Y dull gorau o drin cae oi doriad cyntaf yn dir glas hyd y gwair hadau cyntaf', cyfarfod llenyddol Glanrafon, 1933.

Papurau, [1936]-1970, yn deillio'n bennaf o'r cyfnod pan oedd Norah Isaac yn Brifathrawes Yr Ysgol Gymraeg, Aberystwyth, 1939-1949, gan gynnwys rhai'n ymwneud â'r gwersi a gweithgareddau allgyrsiol.

Llythyrau, 1917-1966, oddi wrth D. J. Williams at ei chwaer, ynghyd â cherdd a ysgrifennwyd iddi yn 1916, llythyrau at W. Anthony Davies ('Llygad Llwchwr'), 1948-1957, ac at y wasg, [1931]-[1966].

Papurau, 1924-1926, a gasglwyd gan y Parch. Fred Jones, Tal-y-bont (aelod o'r pwyllgor), yn ymwneud â'r Ddeiseb ar ddysgu'r Gymraeg yn Ysgolion Cymoedd Rhondda i Bwyllgor Addysg Rhondda, gan gynnwys torion o'r wasg.

Mae'r llyfrau'n cynnwys cyfrifon yr eisteddleoedd sy'n cofnodi enwau'r cymerwyr, y rhent a'r taliadau, 1852-1975. Ymhlith y cyfrolau ceir un sy'n cynnwys cofnodion Pwyllgor yr Eisteddleoedd, 1907-1917. Ceir llyfrau hefyd sy'n crynhoi'r taliadau, 1928-1971, a chynllun, 1907, o'r eisteddleoedd.

Cyclostyle copy of 'The Old Theology', a sonnet by Prof. J. Young Evans, dated Christmas 1907.

Mae'r fonds yn cynnwys cofnodion y Capel, 1854-2000, a chofnodion yr Ysgol Sul, 1899-1957, gan gynnwys cofrestri, cyfrifon, cyfraniadau aelodau, cofnodion pwyllgorau a phapurau yn ymwneud â chymdeithasau'r Eglwys. = The fonds comprises the records of the Chapel, 1854-2000, together with the Sunday School records, 1899-1957, including registers, accounts, members' contributions, committee minutes and papers relating to the Church's societies.

Mae'r gyfres yn cynnwys cyfrifon yr eisteddleoedd sy'n cofnodi enw a chyfeiriad y cymerwyr, y rhent a'r taliadau.

Mae'r gyfres hon yn cynnwys cyfrolau ag ynddynt gofnod o rifau'r seddi, enwau a chyfeiriadau eu cymerwyr, yn ogystal â chofnod o'u tâl amdanynt.

Mae'r gyfres yn cynnwys Adroddiadau Blynyddol, 1942, 1975 ac 1977, Capel Tan'rallt, Llanllyfni, Sir Gaernarfon, sef y capel a fynychwyd gan deulu Mathonwy Hughes, ynghyd â dwy gyfrol yn cynnwys gwaith gan ddisgyblion Ysgol Sul yr un capel, 1865 a 1979.

Teipysgrifau a thorion, 1952-1959, o'i ysgrifau yn y golofn 'Rhwng Godro a Gwely' a gyhoeddwyd yn Y Cymro yn wreiddiol, ac fel casgliad gyda'r un teitl wedi'u golygu gan Eirwen Gwynn yn 1994.

Llyfrau cofnodion y Pwyllgor Gwaith a'r Cyfarfodydd Cyffredinol Blynyddol, 1952-1984; amrywiol lyfrau nodiadau a chofrestri yn ymwneud â phwyllgorau a chystadleuwyr yr eisteddfod, 1955-1990; llythyrau a dderbyniwyd gan O.M.Owen, yn bennaf oddi wrth Syr David James ynglŷn ag Ymddiriedolaeth Pantyfedwen, 1958-1990; copïau carbon o lythyrau a anfonwyd ganddo,1955-1990; torion o'r wasg, 1954-1988; deunydd printiedig yn cynnwys rhestri cystadlaethau, rhaglenni'r eisteddfod a Pigion Eisteddfod Aberteifi, 1953-1990; lluniau,1905-1976; a phosteri, 1953-1990 = Minute books of the Executive Committee and Annual General Meetings, 1952-1984; various notebooks and registers relating to committees and to eisteddfod competitors, 1955-1990; letters received by O. M. Owen, mainly from Sir David James concerning the Pantyfedwen Trust, 1958-1990; carbon copies of letters sent by him, 1955-1990; press cuttings, 1954-1988; printed material including competition lists, eisteddfod programmes and Pigion Eisteddfod Aberteifi, 1953-1990; photographs, 1905-1976; and posters, 1953-1990.

Mae'r ffeil yn cynnwys cyfrifon yr eisteddleoedd sy'n cofnodi enwau'r cymerwyr, y rhent a'r taliadau, 1913-1935.

Ymhlith y gohebwyr mae Dyfed Thomas, Dafydd Parri yn trafod Y Llewod, Derrick K. Hearne, Eleri Llewelyn Morris yn trafod Pais a bod Robat Gruffudd yn tynnu lluniau ar gyfer y cylchgrawn, a Catrin Stevens. Trafodir hefyd Y Camau Cyntaf: Dwylo ar y Piano a threfniadau Te Parti'r Taeogion, sef noson LOL yn Abertawe yn ystod Eisteddfod Genedlaethol Cymru 1980. Ceir hefyd restr, 1982, a luniwyd gan staff Archifdy Dyfed (Ceredigion), o gofnodion yr heddlu yn Nhalybont a roddwyd i'r archifdy gan Robat Gruffudd.

Cofnodion Urdd Gobaith Cymru, Rhanbarth Ceredigion,1965-1997, yn cynnwys cofnodion pwyllgorau, 1965-1995; gohebiaeth, 1979-1995; adroddiadau a deunydd printiedig, 1975-1993; a phapurau amrywiol, 1983-1995 = Records of Urdd Gobaith Cymru, Rhanbarth Ceredigion, 1965-1997, comprising committee minutes, 1965-1995; correspondence, 1979-1995; reports and printed material, 1975-1993; and miscellaneous papers, 1983-1995.

Papurau Cymdeithas Telynau Cymru, 1961-1987, yn cynnwys cofnodion y pwyllgor gwaith, 1963=1982; cofnodion pwyllgor Gweithdy'r Delyn, 1961-1983; rhestri aelodaeth, 1967-1981; adroddiadau blynyddol,1967-1980; papurau ariannol, 1966-1983; gohebiaeth gyffredinol,1968=1981, a gohebiaeth ynglŷn â diddymu'r Gymdeithas, 1981-1987, a lluniau o Rali Byd y Delyn, 1977 = Papers of Cymdeithas Telynau Cymru, 1961-1987, including executive committee minutes, 1963-1982; Harp Workshop committee minutes, 1961-1963; membership lists, 1967-1981; annual reports, 1967-1980; financial papers, 1966-1983; general correspondence, 1968-1981, and correspondence concerning the dissolution of the society, 1981-1987; and pictures from Rali Byd y Delyn, 1977.

Cofnodion cyfarfodydd Is-Bwyllgor yr Amgylchedd, ynghyd â gohebiaeth rhwng y Gymdeithas a chyrff cyhoeddus (Cyngor Cefn Gwlad Cymru yn bennaf), mudiadau cyhoeddus, gwleidyddion a gweision sifil. Ymgyrchoedd i ddiogelu amgylchedd cefn gwlad Cymru yw prif bwnc yr ohebiaeth, gyda phwyslais ar effeithiau niweidiol chwareli, y diwydiant olew, ffermydd gwynt a phrosiectau ynni dŵr, yn arbennig mewn Parciau Cenedlaethol. Ceir hefyd gohebiaeth am brosiectau ymchwil a grantiau ymchwil, a phabell amgylcheddol yn yr Eisteddfod Genedlaethol, ynghyd â deunydd perthynol yn cynnwys papurau trafod, dogfennau ymgynghorol, taflenni, cylchlythyr y Gymdeithas, a thoriadau o'r wasg.

Mae'r gyfres yn cynnwys cyfrifon yr eisteddleoedd sy'n cofnodi enwau a chyfeiriadau y cymerwyr, y rhent a'r taliadau.

Mae'r gyfres yn cynnwys llythyrau oddi wrth W. O. Jones ac eraill, 1888-1901, ynglŷn â Phwnc y Tir, ymddiriedolaeth elusennol Waunfawr 1893, 'Cymry yn y Senedd', ac etholiad Bwrdeistref Arfon 1888, ynghyd ag erthyglau gwleidyddol, crefyddol a llenyddol gan W. O. Jones ac eraill, ac hefyd adroddiadau, sylwebaeth a gohebiaeth ynglŷn â'r anghydfod rhwng W. O. Jones ac Eglwys Bresbyteraidd Cymru yng Nghapel Chatham Street, Lerpwl, 1900-1901, gan gynnwys ei amddiffyniad ohono'i hun ar dudalennau Y Cymro.